Bu sayfa, Prof.Dr. Enis ŞAHİN’in Adapazarı’yla başlayan Sakarya ile devam eden bu coğrafyanın Cumhuriyet Tarihi dönemindeki 81 yıllık öyküsünün kronolojik olarak hazırlandığı kitap esas alınarak hazırlanmıştır. Kronolojik Adapazarı – Sakarya tarihi (1923 – 2004) adlı esere Sakarya Üniversitesi Kütüphanesi’nden erişebilirsiniz.
Ticaret Kronolojisi
15.05.1924
Türkiye’nin ilk özel millî bankası olan ve 1913’te kurulan Adapazarı İslam Ticaret Bankası’nın adı, Adapazarı İslam Ticaret Bankası Türk Anonim Şirketi’ne dönüştürülmüştür.
19.05.1924
Adapazarı Ahşap ve Demir Malzeme İmalathanesi’nde yerli pulluklar üretilmeye başlandı ve bu pullukların tüketilmesi için ilgili yerlere tamimler gönderildi.
20.12.1924
Adapazarı Ticaret ve Sanayi Odası teşkil edilmiştir.
18.02.1925
Adapazarı Ticaret ve Zahire Borsası açıldı.
1926
Adapazarı’nda Cevad’ın İpek Fabrikası ve Nasrullah Ak’ın İpek fabrikası faaliyet göstermeye başladılar.
28.10.1927
Türkiye’de genel nüfus sayımı yapıldı ve Adapazarı merkezli Sakarya bölgesinin nüfusunun 138 852 kişiden ibaret olduğu tespit edildi.
29.02.1928
Adapazarı İslam Ticaret Bankası Türk Anonim Şirketi’nin adı Adapazarı Türk Ticaret Bankası Anonim Şirketi olarak değiştirildi .
21.10.1928
Adapazarı’nın Akçukur ve Karatekeli köylerindeki çinko ve kalamin madenlerine ait imtiyazın Adapazarı Madenleri İşletme Ticaret Anonim Şirketi’ne devredilmesi kararlaştırıldı.
1932
Adapazarı’nda Ziraî Kredi Kooperatifi kuruldu.
1932
Sapanca Tarım Kredi Kooperatifi 34 ortakla kuruldu ve çalışmalarına başladı.
1937
Adapazarı’nda Maraşoğlu Yağ ve Sabun Fabrikası işletmeye açıldı.
1940
Adapazarı Koza ve Pamuk Tarım Satış Kooperatifi kuruldu.
1944
Türkiye Ziraî Donatım Kurumu’na bağlı olarak Adapazarı Ziraat Aletleri ve Makineleri Fabrikaları Müessesesi kuruldu.
1946
Adapazarı Tarım Kredi Kooperatifi 973 ortakla kuruldu.
03.10.1947
Adapazarı Vagon Fabrikası’nın temeli atıldı.
25.10.1948
Türkiye İş Bankası’nın Adapazarı şubesi açıldı.
16.07.1951
Adapazarı Pancar Çiftçileri Kooperatifi kuruldu.
25.10.1951
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Vagon Sanayii Müessesesi’nin Adapazarı Tamir Atölyesi işletmeye açıldı.
08.12.1952
Yapı ve Kredi Bankası Adapazarı’na ilk şubesini açtı.
1953
Adapazarı Çark dolaylarında Nişkoz Sanayii ve Ticaret Anonim Şirketi kuruldu.
29.07.1954
Halk Bankası ve Doğubank, Adapazarı’nda birer şube açmaya karar verdiler.
14.10.1954
Akbank, Türkiye genelindeki 26. şubesini Adapazarı’nda açtı.
1954
Şekerbank’ın Adapazarı şubesi açıldı.
23.08.1956
Türkiye Halk Bankası, Adapazarı merkezde bir şube açmaya karar verdi.
1956
Adapazarı’nda ilk Fiskobirlik şubesi açılmıştır.
18.02.1957
Adapazarı Ticaret Borsası kuruldu.
12.07.1957
Türkiye Vakıflar Bankası Adapazarı şubesi açıldı.
18.10.1957
Türkiye Emlâk Kredi Bankası Sakarya şubesi, yapılan büyük bir merasimle hizmete açıldı. Bankanın açılması, şehir halkında büyük bir memnuniyet uyandırmıştır.
1957
Halk Bankası’nın Adapazarı şubesi açıldı.
1957
Adapazarı Süpürge Borsası faaliyetine başlamıştır.
1958
Adapazarı Esnaf ve Sanatkârları Kefalet Kooperatifi kuruldu.
1958
Kontraplak üreten Sakarya Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi kuruldu.
1961
Kurulduğu tarih olan 1951’den beri sadece vagon onarımıyla uğraşan Türkiye Vagon Sanayii Müessesesi Adapazarı Tamir Atölyesi, 1961’de PTT Genel Müdürlüğü’nün gereksinimi olan 10 adet posta vagonunun yapımını üstlenerek, ilk kez vagon yapımını gerçekleştirmiştir.
29.06.1962
Adapazarı koza piyasası açıldı.
1962
Adapazarı’nda kurulmuş olan Türkiye Vagon Sanayii Anonim Şirketi fabrikalarında, ilk Türk vagonu imal edilerek, seri üretime başlanmıştır.
1962
Pamukova’da bir salyangoz temizleme fabrikası kuruldu ve özellikle Fransa’ya salyangoz ihraç etmeye başladı.
1962
Sakarya Mısır Araştırma Enstitüsü kurulmuştur.
1962
Adapazarı Ziraat Aletleri ve Makineleri Fabrikaları’nda ilk defa olarak traktör montajına ve kimi traktör parçalarının yapımına başlanılmıştır.
1963
Adapazarı Ziraat Odası kuruldu.
1963
Türkiye Garanti Bankası Adapazarı şubesi törenle hizmete açıldı.
1963
Türkiye Öğretmenler Bankası Adapazarı şubesi açıldı.
1963
İstanbul Bankası’nın Adapazarı şubesi hizmete açıldı.
21.06.1965
Adapazarı’nda Singer mağazası açıldı.
16.09.1965
Adapazarı Ticaret Borsası, toptan patates pazarı kurdu. Bu pazarda, patatesten başka, soğan, kabak ve süpürge teli alınıp, satılacaktı.
1966
Pamukbank’ın Adapazarı şubesi açıldı.
09.05.1967
Akyazı’da modern bir salyangoz fabrikası faaliyete geçirildi.
02.08.1969
Adapazarı’nda Etibank bir şube açtı .
1969
Adapazarı’nda yem fabrikası açıldı.
14.07.1970
Türkiye İş Bankası’nın Akyazı şubesi açıldı.
21.09.1970
Arifiye’de Ziraat Bankası açıldı.
28.05.1979
Fındık Tarım Satış Kooperatifi kuruldu.