Yenigün Gazetesi

Erkal Etçioğlu

Taksi Dolmuşların Önemi

Bilindiği gibi taksi dolmuşlar, 1985 yılından beri Adapazarı’nın ulaşımında tıpkı minibüsler gibi ana yüklenici konumundadırlar. Bunun nedeni belediyenin ulaşım planlamalarında hedef olarak raylı sistemi tercih etmesindendir. Yani raylı sistem kurulana kadar ulaşım ihtiyacını karşılamak için iki yol bulunmaktadır. Bunlardan birincisi belediyenin yeni otobüsler  alarak bu ihtiyacı gidermesi, ikincisi ise özel sektörün  devreye alınması ile taksi dolmuş ve halk otobüsleri ile bunun karşılamasıdır. Birinci seçenek hem yatırım gerektirmekte, hem de pahalıya mal olmaktadır, ikinci seçenek ise yatırımı halka devretmekte ve daha seri, bürokratik işlemlerden uzak ve daha önemlisi ucuz olan bir tercih olmaktadır.

Bir diğer bakış, daha genel ölçülere göredir. Ulaşımda toplu taşımacılık her zaman daha güvenli ve daha ucuz olmuştur. Eğer toplu taşımacılıktaki tercihiniz yeni otobüsler olursa, dövize bağlı akaryakıt ve lastik tekerler ihtiyacınız döviz kurunun tehdidi altında ve pahalı bir sistem olacaktır. Ama tercihiniz tramvay olursa, o zaman elektrikle işleyen, bir seferde daha çok insanı taşıyarak maliyetleri düşüren ucuz bir sistem olacaktır. Üstelik Adapazarı’nda bulunan TÜVASAŞ, tramvay vagonlarını üretirse, bu durum şehrimize hem yeni bir katma değer, yeni istihdam imkanları sağlayacaktır.

Adapazarı’nın 1985 imar planlarına geçirilmiş bir  tramvay güzergahı ve yolcu sayımlarına dayanan bir ön olabilirlik araştırması vardır. Ancak bu araştırmanın yenilenmesi gerekmektedir. Adaray projesinin, yeni yerleşim alanı Karaman ile Adapazarı arasındaki ulaşım seçenekleri incelenirken, yeniden değerlendirilmesi yerinde olacaktır.

İşte taksi ve dolmuşlar Adapazarı’na yaptıkları ring (Dönüşümlü) sererler, seri kullanımları ve ucuzlukları nedeniyle hem para, hem de zaman kazandırmışlardır. Dolmuşların en büyük önemi buradan kaynaklanmaktadır. Dolmuşlar hakkındaki diğer görüşlere gelince, bunları şöyle sıralayabiliriz;

Benim de tespit ettiğim en önemli nokta, dolmuşların araç tiplerindeki gelişmelerdir. Araçlar yenilenmekte ve büyümektedirler. Bu hem olumlu, hem de olumsuz yönler taşımaktadır. Araçların kişilik olması çok olumlu bir gelişmedir. Ancak minibüs büyüklüğüne ulaşılmamalıdır.

Duraklardaki yolcu indirme ve bindirme işlemleri, tutulan görevlilerce gayet güzel yapılmaktadır. Trafiği engellememek için gerek şoförlerin, gerekse görevlilerin gayretlerine bizzat şahit olmaktayım.

Güzergahlarda gelişigüzel değişikliklere gidilmemelidir. Şehiriçi yolların yeniden yapılması sırasında, ufak-tefek değişiklikler olabilir. Ancak  dolmuşların özelliğini bozacak uygulamalar   kesinlikle yapılmamalıdır.

Sonuç olarak, dolmuş bir Türk icadıdır. Ekonomik ve seri ulaşımı hedeflemiştir. Adapazarı’nda uygulaması bence başarılı olmuştur. Onların tecrübeleri yeni Adapazarı’nın toplu taşıma hedeflerine çok katkıda bulunacaktır. Toplu taşımacılıktaki hedefimiz olan raylı sistemden taviz vermeden, ulaşım hizmetlerinde faaliyet gösteren esnaflarımız ve çalışanlarımız ile birlikte geleceğe yürümemiz gerektiğini, bir kere daha belirtmek istiyorum.