Dış politikada geçmişi bilmeden bugünü doğru yorumlamanın mümkün olmadığını bilen kişilerden biriyim.Geçmişe gidip şöyle bir hatırlarsak Kıbrıs’taki Türk varlığını ortadan kaldırmakta kararlı olan Makarios’un, o dönem, “Bağlantısız Devletler Grubu”na katılması ve Sovyet Donanması için Kıbrıs’ın Baf Limanı’nın bir üs haline getirilmesi anlaşmasını imzalaması batıda derin endişelere yol açmıştı. Batılı ülkeler, belki, Makarios’un Türkler’e dönük “etnik temizlik” operasyonlarını hoş görebilirlerdi ama Sovyet Donanması’na Doğu Akdeniz’de üs sağlamayı asla kabul edemezlerdi.Sonucunda  aynı odaklar tarafından Atina’daki Albaylar Cuntası’na gerekli işaret verildi. Onlar da, Kıbrıs’taki EOKA terör örgütü ve Nikos Sampson aracılığı ile darbe yapıp Makarios’u devirdiler…

Bu dönemin asıl planlayıcısı olan Dr. Henry Kissinger, ABD Dışişleri Bakanlığının odak ismi idi.Stratejik oyunun en ileri hamlelerini görebilen bir beyne sahipti ve Albaylar Cuntası’nın Makarios’u ortadan kaldırmasıyla Doğu Akdeniz’de sorunları çözemeyeceğine ve tamamı Yunanistan’ın kontrolüne bırakılmış bir Kıbrıs’ın batı açısından güvenlikli bir toprak olmayacağını elbette biliyordu. Kissinger, Atina da oluşacak bir darbenin, Türkiye’nin Kıbrıs’a müdahalesini tetikleyeceğini ve Ada’nın, kendi stratejisi doğrultusunda iki NATO üyesi ülke arasında bölüneceğini çok iyi biliyordu.

Nitekim, ABD Türk müdahalesini engellemeye çalışan bir görüntü ile  Bülent Ecevit’in önüne fazla bir zorluk çıkarmadı..Türk Ordusu’nun Kıbrıs Harekâtı’nı ise yakından izledi. Hatta bir telefon görüşmesinde, ABD Türkiye’nin ateşkes ilan etmesini talep ederken, “Zaten az sonra kendi genelkurmayınıza gittiğinizde generalleriniz toparlanmak için sizden ateşkes ilan etmenizi isteyecekler” diyecek kadar bilgi sahibi olarak Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı’nı şaşkınlığa düşürmüştü.  Ecevit, bu telefon görüşmesinden az sonra kendi genelkurmay başkanından da aynı teklifi alacaktı…