Yenigün Gazetesi
Erkal Etçioğlu
Nostalji Tramvayının Sakıncaları
Büyükşehir Belediye Meclisinin verdiği yetki ile kurulması kararlaştırılan “Nostalji Tramvayı” projesinin bana göre bir çok yönden sakıncası bulunuyor. Öncelikle nostalji ismi dilimizde “hasret” yada “özlem” manasında algılanıyor. Bu kelime evvelce olup ta kaybedilen değerlere duyulan özlemi ifade etmektedir. Oysa Adapazarı kent merkezinde daha önceden uygulamaya konulmuş bir tramvay olayı yoktur. O halde bu projenin arkasında unutturulmak istenen başka şeyler mi var? sorusu hemen akla gelebiliyor.
Bence bu gösteri amaçlı projenin tek nedeni vardır. Avrupa’daki ve özellikle Almanya’daki bazı şehirlerin hurdaya çıkardıkları eski tramvay ve ray şebekelerini Adapazarı’na taşıyarak yaklaşan seçimlerde propaganda malzemesi olarak kullanmak. Şehrimizin acil olarak hafif raylı ulaşım sistemine ne kadar ihtiyacı varsa, nostalji tramvayına da hiçbir şekilde ihtiyacı yoktur. Şehrin ana güzergahlarının iki kere kazılması ve aynı yerlerden modern tramvay vagonlarının da geçecek olması yapılan savurganlığı gözler önüne seriyor.
Avrupa’daki bazı şehirler daha öncede bunu Adapazarı’na teklif ettiler.Örneğin ünlü Alman Krupp firması takriben 1986 yılında Adapazarı Belediye heyetine Stutgart şehrinin eski tramvaylarını ve ray şebekesini çok ucuz fiyata teklif etti.Bunun nedeni Almanya’daki metro ve cadde tramvaylarının standart ölçülere getirilmesiydi.Eski tramvay şebekesinin ray açıklığı 1.00cm idi.Halbuki uluslar arası standartlar 1.435 cm dir.Bu ölçü aynı zamanda uluslararası demiryolu ölçüleridir.Almanların hedefi olağan üstü durumlarda şehrin caddelerine demiryolu vagonlarını sokup tahmil ve tahliye işlerini kolaylaştırmaktı.
Onun için eski şebekelerini hurdaya atmak yerine bize teklif ediyorlardı.Biz o zaman hemen durumu eski Ulaştırma Bakanı rahmetli Veysel Atasoy’a ilettik.Standartların Türkiye içinde 1.435 cm olarak geçerliliğini sağladık. Normal sonuç olarak ta teklifi ret ettik. Üstelik böyle bir teklif Adapazarı açısından başka bir sakıncayı daha getiriyordu.Çünkü; TÜVASAŞ Adapazarı’nda faaliyet gösteren modren vagonlar ve sistemler üreten dünya çapında bir kuruluştu. Bu kuruluşumuzun üreteceği prototip tramvay sistemlerinin uygulama yeri elbette şehrimiz olmalıydı.Bu hurda teklifini ret edişimizin bir nedeni de budur.Çünkü bu durum bize yakışmazdı.
Şimdi bu yazımdan sonra verilecek cevapları görür gibi oluyorum.Efendim,bizde asıl tramvay projemizi yapacağız.Şimdilik kurulması kolay olan bu nostalji projesi ile yetiniyoruz. Depremden ağır yaralar almış bu şehrin ekonomik kaynakları o kadar bolmu dur? Sormak istiyorum ulaşımda temel ihtiyaçlardan olan hafif raylı sistem kurulmadan bu projenin kurulmasındaki ısrar niye?Eski faytonları hepimiz özlüyoruz.Bu konuya da böyle yaklaşsak şehrin trafik sistemi ne olur hiç düşündünüz mü?Aynı tercih hataları şehrin içme suyu arıtma tesislerinin kuruluş yeri seçilirken de yapılmıştır.Arıtma tesisleri Esentepe’ye yapılması gerekirken Maltepe’ye yapılmıştır.Bu yüzden geride kalan yerlere ilave bağlantı giderleri doğmuş ve Kazımpaşa grubu ve bazı yeni yerleşim bölgeleri arıtılmamış içme suyu kullanmak zorunda bırakılmıştır.
Sonuç olarak yapılan fizibilite çalışmaları gösteriyor ki şehrin ihtiyacı hafif ve modern raylı sistemindedir.Akıl yerine başka niyetler söz konusu olunca elbette böyle projeler devreye girer.Bence öncelikle asıl hafif raylı sistem yapılmalıdır.İllaki nostalji gerekiyorsa yeni sistemin üzerinde çalışabilecek birkaç eski vagonu TÜVASAŞ’a yaptırırsınız.Biliyorum bu yazdıklarımı dikkate bile almayacaklar.Yine kör bir inat uğruna kendi bildiklerini yapacaklar.Nostalji tramvayı bir savurganlık ve akılsızlık projesidir.Biz toplumsal görevimizi yaparak yöneticilerimizi uyarıyoruz.Gereğini yapmak onların işidir.Biliyoruz ki yanlış hesap Bağdat’tan döner. Halkımız gerçek tramvaylar istiyor. Oyuncak tramvayları TZDK arsalarına yapacağınız KÜLTÜR PARK projesine saklayınız.