Arapça’da “kardeşim” anlamına gelen “ahî” kelimesinin Türkçe’deki “akı” (cömert) kelimesinden türetildiğini ileri sürenler de vardır. Temelde Kur’an’a ve Hz. Peygamber’in sünnetine dayanan prensipleriyle İslamî anlayışa doğrudan bağlı olan Ahîlik, tasavvufta önemli bir yeri bulunan “uhuvvet” (kardeşlik) kavramını hatırlattığı için kolayca yayılmış ve kabul görmüştür. Bu teşkilatın Anadolu’da kurulmasında fütüvvet teşkilatının büyük etkisi olmuştur. İslam’ın ilk asrından itibaren ortaya çıkan fütüvvet teşkilatları içinde, hicrî III. (IX.) yüzyıldan itibaren esnaf birlikleri de şekillenmiştir. Fütüvvet ülküsüne mensup kişilere başka bölgelerde civanmert, ayyâr (ayyârân), fetâ (fityan) gibi isimler verilmiştir. Bu ülkünün, İslam’ın yayılmasına paralel olarak Suriye, Irak, İran, Türkistan, Semerkant, Endülüs, Kuzey Afrika ve Mısır’da esnaf ve sanatkârlar arasında yaygın olduğu bilinmektedir. Türkler, İslamiyet’i kabul edip Anadolu’ya yerleştiklerinden itibaren fütüvvet ülküsünü benimsemiş, bunu kendilerine has yiğitlik, cömertlik ve kahramanlık vasıflarıyla süslemişlerdir. Bununla birlikte Ahîliğin temel belirleyicisi olan İslami-tasavvufi düşünce ve yaşam tarzı, her devirde ve bölgede geçerliliğini korumuştur.