Yenigün Gazetesi
“Gülce” Makale Yazısı
28 Ocak 2012
19 Mayıs'ın bayram oluşu
Samsun’dan Anadolu içlerine kırık otomobille gidiyordum. Yanımda öteden beri yaverliğimi yapan Salih ve Cevat Abbas’tan biri vardı. O kırık otomobille Anadolu yollarında ilerlerken hep düşünür ve yaverime sizin şimdi söylediğiniz şarkıyı söyletirdim. Ben bir gün Türk ufuklarından kesinlikle bir güneş doğacağına, bunun hareket ve gücünün bizi ısıtacağına, bundan bize bir güç ulaşacağına öylesine inanmıştım ki bunu adeta gözlerimle görüyorum. O şarkıyı okutup yinelemekteki amacım, Türk’ün bu güneşi doğunca başarıya ulaşacağını anlatmaktı. Bu nedenledir ki biraz önce söylenen şarkı, benim 18 yıllık bir anımı tazeledi. Bu şarkının söylenmesine ön ayak olan genç bayana teşekkür ederim”
19 Mayıs 1938 günü Ankara Mayıs Stadyumu’nda gençlik ve spor gösterisi yapılmaktadır. Genel Kurmay Başkanı Maraşal Fevzi Çakmak ve Türkiye’ye gelen Yugoslav Genel Kurmay Başkanı Orgeneral Mariç bu gösteriyi izlerken Atatürk stadyumuna geldi.
Atatürk’ü şeref kürsüsünde Orgeneral Mariç ve Maraşal Fevzi Çakmak karşıladı. Hasta olan Atatürk gençlere ilgi ile izledi. Ardından Hatay sounu konusunda uyarı niteliği taşıyan Askeri geçit törenine katılmak için Mersine hareket etti. Bu gezi onun hastalığının seyrini hızlandıracak geziydi. Yola çıkmadan önce kendine doğum günü olarak seçtiği 19 Mayıs dolayısıyla İngiltere Kralı WI George’un gönderdiği telgrafı aldı. Mersin’de viran şehir tarihi kalıntılarını, portakal bahçelerini ve tekne ile Mersin kıyılarını gezen Atatürk bu telgrafın yanıtını Mersin’den gönderdi. Atatürk’ün Ulusal Bayram olarak görmediği bu gençlik gösterisi sırasında açılış konuşması yapan dönemim İç İşleri Bakanı Şükrü Kaya, “Aile ocağında okulda, kışlada, tarlada, tezgahta, fabrikada; her yerde Türk çocuğunu ve Türk Gencini sağlam, gürbüz, neşeli, iyi huylu, işe, savaşa, kısacası yaşamaya el verişli yüksek ve seçkin nitelikli birer insan olarak yetiştirmek için Atatürk gereken direktifleri vermiştir. Millet, parti, Büyük Millet Meclisi ve onun hükümeti her işte olduğu gibi ulu önderin bu idealini de az zamanda tahakkuk ettirecektir” sözlerini söylerken bir müjde veriyordu.
Meclisin kararı 20 Haziran 1938 tarihinde 3455 sayılı yasa ile 2739 sayılı yasanın G maddesine bir ek yapılarak 19 Mayıs, Gençlik ve Spor Bayramı olarak belirlendi. Dağ başını duman almış marşı da bu bayramın simgesi olmuştur.
Dönemin Başbakanı Celal Bayar tarafından 1 Haziran 1938 günü TBMM’ye sunulan yasa önergesinde gerekçe olarak “19 Mayıs Günğ yurdun her bucağında Türk Gençleri ve Türk Sporcuları ve milyonlarca Türk halkı toplu ve birlikte ölümsüz ve evrensel bir tarihin dönüm günlerinden en büyüğünü kutlamaktadır.Büyük insanlık tarihinin, insanlık ve uygarlık yararına olarak kaderini ve gidişini değiştirebildiği gündür. Onun içindir ki en büyüğümüz Atatürk bu geleceğin ve güçlü üstlenicisi olan Türk Gençliğine ve Türk Sporculuğu’na bu günün ayrılmasına uygun bulmuşlardı” sözleri yer alıyordu.
19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı için atılan adım beraberinde spor örgütünün yasal yapısının da oluşturulmasını sağladı. 24 Haziran 1938 günü Erzurum Milletvekili B.Aziz Akyürek Başkanlığındaki heyet Türk Spor Kurumu çatısı altında Adnan Menderes, Fuat Sirmen, Nizamettin Kirşan, Hamdi Emin Çap ve Vildan Aşir Savaşır tarafından hazırlanan Türk Spor Teşkilatı Kanun Teklifini incelemeye başladı 29 Haziran 1938 günü Büyük Millet Meclisi’nde yapılan spor teşkilatı görüşmeleri sırasında söz alan iç işleri bakanı Şükrü Kaya “Bu (Spor) Devletin işidir. Onun içindir ki bu işi tümüyle devlete veriyoruz. Devlet nüfusu, kudreti ve elindeki sonsuz kaynakları ile Ulusumuzun bu kadar sevdiği bir işi kesinlikle düzenlemelidir” sözlerini söyledikten sonra yasa kabul edildi. Atatürk’ün spora ve gençliğe verdiği bu önemi dünya basını büyük bir ilgi ve övgü ile izliyordu.Dünyanın en ünlü günlük spor gazetesi Fransız L’Auto “Dünyada ilk kez neden eğitimini zorunlu kılan devlet adamı o (Atatürk) oldu. Yanlız kağıt üzerinde ve söylevlerde değil, bunu gerçekten yerine getirdi. Satadyumlar ve çeşitli spor merkezleri kurdurdu. Halkevlerinin spor kollarını kensisi denetledi. Ulusun yazgısına egemen olduğu günden başlayarak Türkiye’de spor gittikçe artan önem ve değer kazandı” yorumunu yaptı.
O yıllarda TBMM’nin dönem açılış toplantıları 1 Kasım’da yapılırdı. 1 Kasım 1938 günü Celal Bayar TBMM’ye gelemeyen Atatürk’ün hasta yatağında kendisine yazdırdığı notu okudu. “Türk gençliğinin kültürde olduğu gibi spor alanların da da idealine ulaşması için Yüksek Kamutay2ın kabul ettiği beden Terbiyesi Kanunu’nun uygulamaya geçirildiğini görmekle memnun” diyordu.
Sağlığında bayaramlaşamayan Atatürk 19 Mayıs, Atatürk’ün ölümünden sonra da İjkinci Dünya Savaşı ortamının azizliğine uğradı. 17 Mart 1981’de 2429 sayılı yasa ile Atatürk’ün doğumunun 100. yılı etkinlikleri çerçevesinde yapılan yasa değişikliği ile Gençlik ve Spor Bayramının adı Atatürk’ü anma ve Gençlik Spor Bayramı oldu. Ne yazık ki Atatürk’ümüz gençlik ve spor bayramını hiç göremedi.
Tekrar buluşmak dileğiyle…
Sevgiler saygılar…