Aydınlar Ocağı

Erkal Etçioğlu

ABD Politika Değiştiriyor

Amerikan düşünce kuruluşu Uluslararası ve Stratejik Çalışmalar Merkezi’nin (CSIS) bir yıllık bir araştırma sonucunda önceki gün yayımladığı, “Türkiye’nin değişen dinamikleri” konulu raporda, ABD Başkanı Barack Obama yönetimine bir dizi önemli tavsiye yer aldı. Bunlar arasında, “Ermeni Soykırımı” iddiasının tanınması halinde ilişkilerin büyük zarar göreceği iddiası da var.
Raporun tanıtımında konuşan eski ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Zbigniew Brzezinski, “Türkiye’yi önemli yapan 10 neden” saydı. Brzezinski’ye göre, Türkiye, “gerçek bir ABD müttefiki, NATO’nun kilit jeostratejik önemde bir üyesi, Avrupa Birliği’ne (AB) aday, Müslüman nüfuslu bir demokrasi, bölgesinde istikrar faktörü, İsrail’in yapıcı bir ortağı, İran üzerinde olumlu bir etki, Türkçe konuşan ülkelere iyi bir örnek, Azerbaycan-Ermenistan arasında arabulucu ve Avrupa’nın kilit enerji yollarının geçiş noktası.”

Bu rapora göre “ gelecek 10 yıl Türkiye için epey zor geçecek. Küresel krizin şiddetiyle birlikte ekonomik iyileşmenin son bulması ve AB’yle müzakerelerin durma noktasına gelmesi ihtimali, bu meseleleri öteleyen AKP‘nin altını oyabilir. AKP’nin silinmesinin yaratacağı boşluğu daha milliyetçi bir hükümetin dolduracağıysa kesin gibi

Uzlaşma ortamı yok
Raporun, “Türkiye’nin iç siyaseti” bölümlerini kaleme alan CSIS Türkiye Projesi Direktörü Dr. Bülent Ali Rıza, seçim sonuçlarının büyük ölçüde ekonomik krizle ilgili olduğunu belirtirken, AKP’nin başta türban meselesi olmak üzere bir uzlaşma ortamını hâlâ oluşturamadığına dikkat çekti. Ali Rıza, “AKP oy kaybetmesine rağmen Türk siyasetindeki yerini koruyor. Ama kriz derinleşirse bütün tahminler şaşar” dedi.

Raporun, ABD-Türkiye ilişkileri bölümünü hazırlayan Steven Flanigan, Obama’nın “Ermeni Soykırımı” tasarısına destek vermesi ya da “soykırım” kelimesini telaffuz etmesi halinde Türkiye’nin tepkisinin çok sert olacağını belirtti.
Raporun, “Türkiye ve ABD için stratejik tercihler” alt başlığını taşıyan bölümünde yer alan önerilerden  bazıları:
–  ABD, Türkiye’nin AB üyeliğini, AB başkentleriyle kuracağı “sessiz ama istikrarlı” bir diplomasiyle desteklemeli.
–  Türkiye, İran ile ilişkileri ABD için bir sınava dönüşmemeli. Ancak Türkiye de, diplomasinin sonuç vermemesi halinde İran’ın nükleer programına karşı daha sert bir tavra hazır olduğunu göstermeli.
–  Obama yönetimi zora giren Türkiye-İsrail ilişkilerini olumlu noktaya getirmek için fırsatlar yaratmalı.
–  Obama yönetimi Kafkas İstikrar Paktı’nın içinin doldurulmasına yardımcı olmalı. 
–  Türkiye, Afganistan’da asker ve polisi eğitmek için ABD’ye yardımcı olmalı. Hem Afganistan hem de Pakistan’la olan ilişkisini ekonomik gelişim için kullanmalı.

Görülüyor ki ABD Türkiye’yi adeta yeniden keşfediyor.Son NATO Genel Sekreterliği krizinde  ABD garantörlüğünde verilen tavizler bakalım ülke yararına nasıl işleyecek.AB’nin bağımsız ve güçlü bir Türkiye’yi istemediği bu krizde gösterilen kaba tepkiden belli oldu.

Kim bilir belki de Türkiye ABD ve Avrupa eksenini ilişkileri bozmadan başka eksenlerle de dengeleyebilir. Avrasya ve Rusya seçenekleri zaten her an hazır duruyor.Bu jeostratejik durum  bizde varken dengeler hep bizi gösterecek.Bunu başarmak için gereken tek şey başımızda bizden birilerinin  olmasıdır..