Yenigün Gazetesi
“Özgürce” Makale Yazısı
20 Haziran 2007
Sapanca Gölü'nden sonra Poyrazlar Gölü de yok olma noktasında
Sakarya 1. Endüstri Anadolu Meslek Anadolu Meslek Lisesi müdürü yardımcısı, yazılan çok beğenilen Seyfi Yücel’in Poyrazlar Gölü ile ilgili bir araştırması geçti elimize… Seyfi Yücel’e teşekkür ederek, incelemesini köşemde sunuyorum. İncelemeyle ilgili yedi de çok güzel resim var, yazıyla sunulan. Bir başka zaman çok beğenilen resimleri sunacağız.
Değerli eğitimci-yazarın incelemesinin ilgili, yetkililerce ele alınmasını çok arzularım.
POYRAZLAR GÖLÜ’NÜ KAYBEDİYORUZ TEHLİKENİN FARKINDA MISINIZ?
1-Poyrazlar Gölü’nün coğrafi konumu
Poyrazlar Gölü, Sakarya Adapazarı merkez ilçenin kuzey doğusunda, merkeze 7 km mesafede bulunan bir gölümüzdür. Merkez ilçeye bağlı Poyrazlar Köyü’nün kenarında olmasından dolayı Poyrazlar Gölü adını almıştır. Gölün başka bir adı da Teke Gölü’dür.
Poyrazlar Gölü, Sakarya Nehri’nin eski yatağından oluşmuştur. Sakarya Nehri’nin fazla suları taşma sonucunda Kapaklı Boğazı’ndan geçerek göle ulaşmaktadır. Yağmur sularının birikintisi dışında ana su kaynağı bu taşkınlardan oluşmaktadır.
Poyrazlar Gölü’nün güney kıyıları sığ olmasına rağmen, kuzey bölgesi oldukça derindir.
Kuzey ucundan fazla suları doğal kanal aracılığıyla Sakarya Nehri’ne ulaşmaktadır.
Poyrazlar Gölü 37.5 hektar alana sahiptir. Yamaçları çam ve meşe ağaçlarıyla kaplıdır. Özellikle bahar aylarında kır çiçekleri açısından oldukça zengindir. Özellikle güney batı bölgesinde göl yüzeyinde nilüfer çiçekleri göle ayrı bir güzellik katmaktadır. Gölü 4-5 metre genişliğinde sazlıklar kuşatmaktadır.
Gölde başta sazan olmak üzere, birçok balık çeşidi yaşamaktadır. Balık çeşitliliğinin yanında bir gölde olması gereken böcek, kurbağa, tatlı su kaplumbağası vb. yaşamaktadır.
2- Poyrazlar Gölü’nün göçmen kuşlar açısından önemi
Sakarya göçmen kuşlarının göç yolu olması sebebiyle özellikle kuzeyden gelip Kara Deniz’i yorgun aşan göçmen kuşların dinlenme, barınma yeridir. Göç zamanlarında gölde, yabani ördek, kuğu, balıkçı, leylek, penguen, turna vb. kuşlar çok sayıda görülmektedir.
Göçmen kuşlar gölde dinlendikleri gibi, beslenme ihtiyacını da karşılamaktadır. Özellikle gölü çevreleyen sazlıklar arasında yuvalanarak üremelerini sürdürebilmektedirler. Göçmen kuşların yanında gölde sürekli mesken tutan kalabalık ördek, balıkçıl vb. gibi kuşlar da bulunmaktadır. Göçmen kuşların barınmaları açısından Poyrazlar Gölü bölgemizde hayati önem taşımaktadır.
3-Poyrazlar Gölü’nün turizm açısından önemi
Poyrazlar Gölü, şehir merkezine çok yakın olması sebebiyle günübirlik piknik ve dinlenme açısından son derece elverişlidir. Göl, 1985 yılında mesire alanı olarak belirlenmiş ve 1995 yılında da 1.sınıf SİT alanı olarak resmi tescili yapılmıştır.
Poyrazlar Gölü’nde B tipi dört mesire alanı bulunmaktadır. Günübirlik piknik yanında, amatör olta balıkçılığı da yapılmaktadır. 3.5 km yürüyüş parkuru spor aktivitesi için son derece uygundur.
Günübirlik gezinti yanında çadır kurma ve karavanla da gece konaklama ihtiyacını karşılayabilmektedir. Bin araçlık otoparkı araçlık otoparkı araçlarıyla gelenler için büyük rahatlık sağlamaktadır. Son yıllarda doğal güzelliği basında zaman zaman yer alması sebebiyle, İstanbul, İzmit, Bilecik illerinden günübirlik kafileler halinde yerli turistlere hizmet verebilmektedir.
Özel işletmeci tarafından işletilen Poyrazlar Gölü, çevre temizliği ve güvenliği sebebiyle de tercih edilmektedir.
4-Poyrazlar Gölü’nü olumsuz etkileyen unsurlar
Poyrazlar Gölü’nün güneyinde yaklaşık on beş yıl önce yapılan ve inşa halinde bırakılan metruk bina hala aynı şekilde durmaktadır. Çam ve meşe ağaçları arasında olanca çirkinliğinin yanında, pislik yuvası haline gelmiştir.
Gölü işletenler tarafında gölün güney tarafında dört adet baraka kondurulmuştur. Bu barakalar plastik ve doğanın güzelliği arasında birer çirkinlik abidesi olarak göze batmaktadır.
Yine güney kıyılarında işletenler tarafından dört adet ağaç iskele yapılmıştır. Bu iskeleler gölün kenarında bulunan kuşların yuva yaptığı sazlıklar kesilerek ve sökülerek yapılmıştır. Böylece kuşların doğal hayatını olumsuz etkilediği söylenebilir.
Gölde deniz bisikleti kiraya verilmektedir. Bu deniz bisikletlerinin daha geniş alanlarda hareket edebilmeleri için nilüferler söküldüğü görülmektedir. Ayrıca, deniz bisikletine binenler, nilüferlerin arasında dolaşıp zarar verdikleri gibi, nilüferlerin yaprak ve çiçeklerini koparmaktadırlar. Böylece Poyrazlar Gölünde nilüferlerin belirgin derecede azaldığı söylenebilir. Ayrıca deniz bisikletleri kuşları ürkütmesinden dolayı kuşların panik halinde kaçıştıkları görülmektedir.
Göl, kuzey doğu bölgesinden ciddi derecede zarar görmeye başlamıştır. Bu bölgede neredeyse göle sıfır vaziyette beş adet ev veya işyeri yapılmıştır. Göle doğru tel çekilerek, dikenli tellerin uzantısından da iskeleler kurulmuştur. Bu iskeleler kurulurken kenarlarında bulunan sazlıkların tamamı sökülmüştür. Daha da ötesi kenara beton ve tahta perde yapılarak gölün doğal yapısı açıkça bozulmaya başlamıştır. Bu yapıların pis deterjanlı mutfak suları ve tuvalet atıklarının da göle aktığı veya sızdığı çok açıktır.
Ayrıca yapılardan ve uzantısı iskelelerden gece ve gündüz yayılan yüksek voltajlı müzik sesi de, yan kuşlarını rahatsız edip yuvalarına yaklaşmalarına engel olduğu söylenebilir.
Sonuç
Doğal çevrenin önemin gün geçtikçe arttığı günümüzde Poyrazlar Gölü’nün korunmasının ve gelecek nesillere temiz ve doğal haliyle bırakılmasının herkesin görevi olduğu söylenebilir.
Cevaplandırılması gereken ili soru karşımıza çıkmaktadır. Birincisi, devletin birinci derece sit alanı olarak belirlediği bir göle canı isteyen, parası olan herkes yapı yapabilir mi, gölün kenarına tel çekip, sazlıkları söküp iskele yapabilir mi?
İkinci cevaplandırması gereken soru da, bu yapıların yapım izinleri var mıdır, yoksa bugüne kadar bu yapıları engellemek için bir girişimde bulunulmuş mudur? Poyrazlar Gölü’nün doğal halinin korunması için şunların yapılması gerektiği söylenebilir.
Gölün güneyinde bulunan metruk inşaat yıkılarak molozları temizlenmeli, temeline tekrar toprak doldurularak ağaçlandırılmalıdır.
İşletici tarafından konulan kulübeler kaldırılarak uygun yerler doğaya uyumlu ağaçtan yapılmış kulübeler yerleştirilmelidir
Göl üzerinde bulunan iskeleler sökülmelidir.
Gölde bulunan nilüferlere açıkça zarar veren ve nilüferleri neredeyse yok olma aşamasına getiren deniz bisikletleri kaldırılmalıdır.
Gölün kuzeyinde bulunan yapılar izinsiz yapılmışsa sökülmeli, eğer izinli yapılmışsa atık sularının göle akması engellenmelidir, iskele yapmaları ve sazlıklara zarar vermeleri engellenmelidir.
Gölün doğusunda bu göle sıfır beton sütunla yapılan gazino buradan kaldırılmalıdır.
Poyrazlar Gölü’ne buraya dinlenmeye gelen kişilerin bıraktıkları çöplerin temizlenmesi ve çeşitli sosyal sunumları, gölün korunması ve gelen insanlara hizmet açısından özel işletmecinin yararlı olduğu söylenebilir.
Ancak işletici ile sözleşme yapılırken doğal çevrenin korunmasına titizlik gösterilmesi sağlanmalıdır. Seyfi YÜCEL-Mayıs 2007 Endüstri Meslek Lisesi Md. Yrd.
Yarın tekrar buluşmak dileğiyle…