Bu sayfa Sakarya Üniversitesi’nin Valilik Makamına yazdığı 19.04.2021 tarihli 24890 sayılı yazıya istinaden yapılan ortak çalışma sonucu oluşturulmuştur.

Sakarya Valiliği İdare ve Denetim Müdürü Burhan AKDOĞAN ve personelinin yaptığı destek sonucunda 1960-2019 tarihleri arasında yapılan seçimlerde görev yapan muhtarların tabloları oluşturulmuştur. Geçmişte mahallelerine hizmet etmiş Taraklı Muhtarları (2019-1960) için tıklayınız.

Sakarya’nın güneydoğusunda bulunan Taraklı’nın doğusunda Bolu’nun Göynük ilçesi, güneyinde Bilecik’in Gölpazarı ilçesi, batısında Geyve ilçesi, kuzeyinde Karapürçek ve kuzeydoğusunda Akyazı ilçeleri bulunur. Taraklı’nın deniz seviyesinden yüksekliği 485 metredir. İlçenin yüzölçümü 334 km² olup, bu alanın % 27 si tarım alanı, %54 ü orman ve fundalık alan, %2 si de tarım dışı alandır (Temürlenk, 2011: 1). İlçe genellikle dağlık ve akarsuların açtığı derin vadilerden oluşmaktadır. İlçenin en yüksek noktası 1499 rakımlı Moruklu Tepesidir (Kan, 2008: 50). Taraklı, batıda Çay Yakası tepeleri, güneyde Tokar ve Taşlık tepeleri, kuzeyde Hıdırlık tepeleriyle çevrili bir vadi içinde kurulmuş bir ilçedir.

Taraklı, Marmara, Karadeniz ve Karasal iklimlerinin geçiş ve toplanma noktasında yer almaktadır. Bu yüzden Sakarya ve diğer ilçelere nazaran daha çok belirgin karasal iklim özelliklerinin etkilerinin görüldüğü bir bölgedir (Karakuzulu, 2010: 274). Yazlar sıcak ve nispeten kurak, kışları ise kar yağışlı ve daha sert geçmektedir. Sonbahar ve ilkbaharda ise çoğunlukla hava yağmurlu geçmektedir.

İlçenin en önemli su kaynaklarından olan ve Sakarya Nehri’ne karışan Göynük Çayıdır. Ayrıca ilçenin güzelliklerinden olan Hark Kanyonu’ndan akan Aksu Çayı ve Gürleyik suları da ilçeyi besleyen su kaynaklarıdır (Temürlenk, 2011: 12).

Kaynak

Havva Kan, Taraklı Yerleşimindeki Tarihi Dokunun Sürdürülebilirliği Bağlamında Kentsel Koruma Ve Geliştirme Stratejileri, Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bartın 2008.

Şerife Temürlenk, Taraklı İlçesi’nin Beşeri Coğrafyası, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,  Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya 2011.

Zerrin Karakuzulu, Sakarya İlindeki Kasaba Yerleşimleri, Değişim Yayınları, İstanbul 2010.

http://www.tarakli.bel.tr/cografya.asp (Erişim Tarihi: 18.10.2021)

Kaynak

http://www.meb.gov.tr/baglantilar/okullar/index.php?ILKODU=54&ILCEKODU=10 (Erişim Tarihi: 15.10.2021)

İlçede büyükbaş hayvancılık bilhassa 2000’lerin başında köylüler arasında kurula kooperatifler vasıtasıyla devlet destekli melez hayvanlar temin ederek süt üretimi eğilimi dönüşmeye başlamıştır. Büyükbaş hayvancılık özellikle köylerde ve merkez kırsal mahallelerde görülmektedir. Büyükbaş hayvancılığın yanı sıra küçükbaş hayvancılık da görülmekle beraber sayıları büyükbaş hayvancılık kadar fazla değildir. Nitekim yetiştiriciliğini yürüten köy sayısı da gittikçe azalmaktadır (Temürlenk, 2011: 64). Bu durumun temel sebepleri arasında ise mevcut tarımsal alanların fazla düzeyde olmaması ve bu mevcut alanların ise diğer tarımsal faaliyetler amacıyla kullanılmasıdır. Kanatlı hayvancılık alanında ise Taraklı ’da epey fazla tavuk çiftlikleri bulunmaktadır. Burada üretim yapılan çiftliklerde başta ilçenin olmak üzere Sakarya’nın da ihtiyaçlarının temin edilmesinde önemli bir yer tutmaktadır.

Kaynak

Şerife Temürlenk, “Taraklı İlçesi’nin Beşeri Coğrafyası”, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,  Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya 2011.

İlçe Hastanesi

Taraklı İlçe Devlet Hastanesi

Aile Sağlık Merkezleri

Dr. Mehmet Özaslan Aile Sağlığı Merkezi

Sağlık Evleri

-Taraklı TSM Mahtumlar Sağlık Evi
-Taraklı TSM Hacıyakup Sağlık evi

Kaynak

https://sakaryaism.saglik.gov.tr/TR-20669/saglik-tesislerimiz.html (Erişim Tarihi: 17.10.2021)

Taraklı ilçesinde bulunan Karagöl Yaylası’nda yamaç paraşütü için başlangıç-orta ve ileri olmak üzere her seviyede etkinlikler düzenlenmektedir. Karagöl Yaylasının yüksek rakımlı bir bölge olması ve temiz bir doğa içinde bulunması nedeni ile bölgede yamaç paraşütü için tercih edilen alanlardandır (Valilik, 2007: 140).

Ayrıca ilçede Taraklıspor adı altında amatör spor kulübü de bulunmaktadır.

Kaynak

Alternatif Turizmin Yeni Adresi, Sakarya Valiliği, Sakarya 2007

https://www.tff.org/Default.aspx?pageID=119 (Erişim Tarihi: 20.10.2021)

İlçenin coğrafi özelliklerinden ötürü tarımın geniş alanlara yayıldığı söylenemez. Özellikle ilçeyi besleyen Göynük Çayı çevresinde sebzecilik tarımı yapılmaktadır. Sebze türleri içerisinde biber, fasulye, domates, patlıcan ve enginar yetiştirilmektedir. Tarla üretiminde ise buğday ve hayvan yemi başta olmak üzere patates, ayçiçeği, nohut gibi ürünler de çok geniş alanlara yayılmayan bir şekilde üretilmektedir. Meyve türleri bakımından ise armut, ayva, elma, kiraz ve vişne yetiştiriciliği yapılmaktadır. Ayrıca ceviz, fındık ve badem gibi kabuklu ürünlerin de yetiştirildiği bilinmektedir (Temürlenk, 2011: 59).

Kaynak

Şerife Temürlenk, “Taraklı İlçesi’nin Beşeri Coğrafyası”, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,  Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya 2011.

https://tarakliziraatodasi.com/ (Erişim Tarihi: 20.10.2021)

İlk Çağ’da Bithinya bölgesinde yerleşim biri olan Taraklı, o dönemlerde Dablais, Doris ve Deblis isimleri ile anılmaktaydı (Acun, 1996: 1). Ardılı dönemlerde yerleşim yeri olarak ismi geçmeyen Taraklı, Osmanlı’nın kuruluşu evresinde ve ilk dönemlerinde adı sık duyulan bir bölge olmuştur. Osmanlı Dönemi seyyahlarından Evliya Çelebi, ilçenin isminin halkının kaşıkçılık ve tarak yapım işleri ile meşgul olmalarından ötürü Taraklı dendiğini eserinde yazmıştır (Çelebi, 1998: 241).

Osmanlı’nın erken dönemlerinde fethedilen Taraklı, Hüdavendigâr ( Bursa ) sancağına bağlanılmıştır (Yaşa, 2018: 10). Ayrıca Taraklı, Osmanlı- Bizans ilişkilerinde önemli yer tutmaktadır (User, 2008: 19). Çünkü Yıldırım Bayezid döneminde gerçekleşen İstanbul kuşatmasında seferin sonlandırılması için anlaşmalar yapılmış ve bu anlaşmalar neticesinde İstanbul’un içinde bir Türk Mahallesi kurulması kararlaştırılmıştı. Bu karar doğrultusunda Taraklı ve Göynük’ten 700 ev buraya taşınmıştı. Fakat Yıldırım Bayezid zamanında gerçekleşen olaylar sebebiyle Osmanlı’nın zayıf durumunu fırsat bilen Bizans İmparatoru Yohannes İstanbul’daki Türk yerleşmesini ortadan kaldırmıştır. Bu dönemlerden sonra coğrafi konumunun Osmanlı’nın askeri ve siyasi yollarından biri olan Bağdat yolu güzergâhında olmasından dolayı uğrak bir yerleşim yeri olmuştur. Nitekim Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferi’ne çıktığı vakitlerde Taraklı ’da konaklamış ve veziriazamı Yunus Paşa’ya bölgeye bir camii yaptırılmasını emretmiştir. Yunus Paşa tarafından 1517’de yapılan camii halen günümüzde ayakta durmaktadır (Karakuzulu, 2010: 277). Taraklı hakkında Osmanlı döneminde bilgiler çoğunlukla son dönemlerde toplanmıştır.

Taraklı Cumhuriyet’in kuruluşuna kadar bir kazâ olarak yerini korumuştur. Cumhuriyet ile beraber 1923-1954 arası bucak statüsünde kalmış 1954’de ise belediye teşkilatı kurularak yeni bir statü kazanmıştır (Kaymakamlık kitabı: 2003: 6). Taraklı, 27 Haziran 1987’e kadar Sakarya’nın Geyve ilçesine bağlı bir birim durumunda iken 3392 Sayılı Kanun ile 27 Haziran 1987’de ilçe konumuna yükselmiştir.

Kaynak

Evliyâ Çelebi b. Derviş Mehemmed Zıllî, Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi, II. Kitap, haz. Zekeriya Kurşun, Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı, Yapı Kredi Yayınları,  İstanbul 1998.

Hakkı Acun, Sakarya İli Taraklı İlçesi ve Yunus Paşa Camii, Kültür Bakanlığı Tanıtma Eserleri, Ankara 1996.

Recep Yaşa, “Sakarya’nın Tarihi Coğrafyası”, Sakarya’nın Fiziki Beşeri Ve İktisadi Coğrafya Özellikleri, Ed. Cercis İkiel, Sakarya Üniversitesi Yayınları, Sakarya 2018.

Tarihin Doğayla Buluştuğu Yer: Taraklı, Taraklı Kaymakamlığı, Sakarya 2003.

Ufuk User, “4823 Numaralı Temettuat Defterine Göre Yenice-İ Taraklı Kazası (Transkripsiyon Ve Değerlendirme)”, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya 2008.

Zerrin Karakuzulu, Sakarya İlindeki Kasaba Yerleşimleri, Değişim Yayınları, İstanbul 2010.

https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/sakarya/gezilecekyer/yunus-pasa-camii (Erişim Tarihi: 15.10.2021)

http://www.tarakli.bel.tr/tarihce.asp (Erişim Tarihi: 15.10.2021)

Taraklı ilçesinde turizm çeşitleri arasında kültür turizmi daha ön plana çıkmaktadır. Osmanlı döneminden kalma olan ve ilçe merkezinde gerek yerli gerekse de kısmen yabancı turistlerin ilgi odağı olan tarihi evler ve bu evlerin işleyişleri bu alan çerçevesinde rağbet görmektedir. Evlerin bir kısmı kafe gibi günlük eğlence ve dinlenme mekânlarına dönüşmüşken bir kısmı da gelen turistlerin ağırlanması için otel hizmeti görmektedir (Sakarya, 2013: 350). Ayrıca tarihi Yunus Paşa Camii de bu kültür turizmi çerçevesinde görülmeye değer yerlerdendir (Temürlenk, 2011: 64).

Taraklı’nın öne çıkan başka bir özelliği de sağlık turizmini de bünyesinde barındırmasıdır. Taraklı ‘ya bağlı ve Taraklı-Geyve karayolu üzerinde bulunan ve ilçe merkezine 7 km uzaklıkta bulunan Hacıyakup Paşalar köyündeki Bizans döneminden kalma kil hamamı hastalıklarına şifa arayanlar için tercih edilen ve büyük ziyaretçi kitleleri bulunan bir turizm bölgesidir (Valilik, 2007: 143).

Ayrıca Taraklı’nın başka bir turizm unsuru da yayla turizmidir. Taraklı ilçe merkezine 21 km uzaklıkta bulunan ve 567 hektarlık bir alanı kaplayan Karagöl Yaylası ilçenin rağbet gören turizm noktalarındandır. Yaylanın etrafı endemik türlerdeki ağaçlarla çevrili olan Karagöl Yaylası 1200 rakımlı bir tepede bulunduğundan hem havası hem de suyu gelen insanları fazlasıyla cezbetmektedir (Sakarya, 2013: 68). Kamp, yürüyüş ve gezi amaçlı programlar her yıl yayla için düzenlenmektedir. Ayrıca Karagöl Yaylasında yamaç paraşütü gibi faaliyetler de yürütülmektedir.

“Sakin şehirler” (Cittaslow) ağına üye doğa harikası Sakarya’nın Taraklı ilçesi, Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü 24. Genel Kurulu’nda, dünyanın en prestijli ödüllerinden ‘Kırsal Turizm Destinasyonu’ ödülünü kazanmıştır.

Taraklı’daki bir başka turizm türü ise mağara turizmidir. İlçeye 17 km uzaklıkta bulunan Hark Kanyonun içinde bulunan şelale ile birlikte ziyaretçilerin ilgi odağı olmayı başarmıştır.

Kaynak

Alternatif Turizmin Yeni Adresi, Sakarya Valiliği, Sakarya 2007.
Sakarya Rehber/ Guide, Sakarya Valiliği İl Kültür Turizm Müdürlüğü, İstanbul 2013.
Şerife Temürlenk, Taraklı İlçesi’nin Beşeri Coğrafyası, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,  Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya 2011.
http://www.tarakli.bel.tr/kultur_turizm.asp (Erişim Tarihi: 20.10.2021)
https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/sakarya/gezilecekyer/harkkoy-kanyonu  (Erişim Tarihi: 20.10.2021)
https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/sakarya/gezilecekyer/karagol-yaylasi (Erişim Tarihi: 20.10.2021)

Coğrafi özelliklerinden ötürü zor ulaşılan bir ilçedir. İlçenin tek ulaşım kaynağı karayoludur. İstanbul- Ankara karayolunun transit geçiş yollarından biridir. İlçede başka ulaşım olanakları bulunmamaktadır.