Bu sayfa Sakarya Üniversitesi’nin Valilik Makamına yazdığı 19.04.2021 tarihli 24890 sayılı yazıya istinaden yapılan ortak çalışma sonucu oluşturulmuştur.

Sakarya Valiliği İdare ve Denetim Müdürü Burhan AKDOĞAN ve personelinin yaptığı destek sonucunda 1960-2019 tarihleri arasında yapılan seçimlerde görev yapan muhtarların tabloları oluşturulmuştur. Geçmişte mahallelerine hizmet etmiş Akyazı Muhtarları (2019-1960) için tıklayınız.

Kaynak

http://www.akyazi.gov.tr/mahalli-idareler (Erişim Tarihi: 18.10.2021).

Akyazı’da iki önemli dağ silsilesi bulunmaktadır. Bunlardan ilki ilçe merkezinin doğusunda bulunan 1547 metrelik zirvesi bulunan Keremali Tepesidir. Diğer önemli dağ kütlesi ise Samanlı Dağlarının doğudaki uzantısı olan Kapıorman dağlarıdır. İlçenin güneyinde uzanan Kapıorman dağları gür orman örtüsüyle kaplı olup en yüksek noktası 1,467 metredir.

Akyazı’nın en önemli akarsuyu Mudurnu Çayıdır. Diğer akarsular Mudurnu Çayının kollarıdır. Bunların arasından en önemlilerinden olanı Kalyan Çayıdır. İlçe göl sayısı bakımından çok çeşitli değildir. Akyazı’da bulunan göllerin ilki Dokurcun yakınlarındaki eşsiz güzellikte bulunan Sülüklü Göl ile Keremali dağı eteklerinde bulunan Çamlıca gölüdür.

Bölge hem Marmara ve hem de Karadeniz ikliminin özelliklerini taşır. Bol yağış alan Akyazı da kış mevsiminde yüksek kesimlerde yağışlar genellikle kar şeklindedir. Sakarya bölgesinde mevsimin ilk karı genellikle Akyazı’nın yüksek kesimlerinde görülmektedir. Kuzey Anadolu kıyı dağlarının uzantısı olan Samanlı dağlan zengin bir orman örtüsü ile kaplıdır. Başta kayın olmak üzere gürgen, kavak, kestane, ıhlamur, çınar, akağaç ve meşe başlıca ağaç türlerini oluşturur.

Kaynak

http://www.akyazi.bel.tr/k/19/akyazi-genel-bilgiler (Erişim Tarihi: 18.10.2021).

http://www.akyazi.gov.tr/cografi-yapi    (Erişim Tarihi: 18.10.2021).

http://www.akyazi.gov.tr/suluklu-gol (Erişim Tarihi: 18.10.2021).

Kaynak

http://www.meb.gov.tr/baglantilar/okullar/index.php?ILKODU=54&ILCEKODU=2  (Erişim Tarihi: 18.10.2021).

Kaynak   

https://festivall.com.tr/ilceler-fest/719/akyazi/ (Erişim Tarihi: 23.11.2021).

İlçede genel olarak hem büyükbaş hayvancılık unsurları görülmektedir. Karasu’da 2019 itibari ile 17.324 sığır (kültür), 11.941 sığır (melez), 732 sığır (yerli), 810 manda olmak üzere toplam 30.807 süt sığırı ve 892 adet besi sığırı bulunmaktadır (Karaca, 2020: 6,7). Ayrıca Tarım ve Orman Bakanlığı Sakarya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün 2018 Faaliyet Raporuna göre ilçede 2.595.840 kapasiteli 150 adet etçil tavuk yetiştiriciliği kümesi bulunmaktadır.

İlçede Kapalı Sistem Yumurtacı Kanatlı İşletmeleri hususunda ise 59.950 kapasiteli 5 adet kümes Açık Sistem Yumurtacı Kanatlı İşletmeleri hususunda ise 9.000 kapasiteli 1 adet kümes bulunmaktadır. Ayrıca ilçede az miktarda da olsa arıcılık da görülmektedir (Karakuzulu, Arıcı, 2018: 508).

Kaynak

Merve Karaca, Hendek İlçesi Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Buzağılarda Yaşama Gücü İle İlgili Yönetsel Uygulamalar, Bursa Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa 2020.

Sakarya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü 2018 Faaliyet Raporu.

Zerrin Karakuzulu, Fatih Arıcı, “Sakarya’nın Tarım ve Hayvancılık Özellikleri”, Sakarya’nın Fiziki Beşeri Ve İktisadi Coğrafya Özellikleri, Ed. Cercis İkiel, Sakarya Üniversitesi Yayınları, Sakarya 2018.

İlçe Hastanesi

Akyazı İlçe Devlet Hastanesi

Aile Sağlık Merkezleri

-Akyazı 1 Nolu Aile Sağlığı Merkezi
-Akyazı 2 Nolu Aile Sağlığı Merkezi
-Akyazı 3 Nolu Aile Sağlığı Merkezi
-Altındere Aile Sağlığı Merkezi
-Çatalköprü Aile Sağlığı Merkezi
-Dokurcun Aile Sağlığı Merkezi
-Kuzuluk Aile Sağlığı Merkezi
-Küçücek Aile Sağlığı Merkezi

Sağlık Evleri

-Akyazı TSM Büyüksukenarı Sağlık Evi
-Akyazı TSM Haydarlar Sağlık Evi
-Akyazı TSM Durmuşlar Sağlık Evi
-Akyazı TSM Osmanbey Sağlık Evi
-Akyazı TSM Taşyatak Sağlık Evi
-Akyazı TSM Yeniköy Sağlıkevi
-Akyazı TSM Taşburun Sağlık Evi

Kaynak

https://sakaryaism.saglik.gov.tr/TR-20669/saglik-tesislerimiz.html (Erişim Tarihi: 18.10.2021).

Eşsiz doğal özellikleri bulunan Akyazı’da pek çok spor faaliyetleri yürütülmektedir. Mudurnu Çayı üzerinde Akyazı Dokurcun mevkiinde kano su sporu yapılabilmektedir. Ayrıca yine Dokurcun mevkiinde motokros faaliyetleri de ziyaretçiler tarafından yapılan sporlardandır. Bunların yanı sıra Akyazı Acelle Yaylasında kampçılık da ilçeyi ziyarete gelen tusitlerin tercih ettiği faaliyetlerdendir. 

Gençlik ve Spor Bakanlığının verilerine göre Akyazı’da bir adet spor salonu, iki adet sentetik zeminli futbol sahası ve bir adet de futbol sahası bulunmaktadır. Ayrıca ilçede Akyazı Akın Spor, Akyazı Çınarlık Gençlikspor, Akyazı Esila Spor, Akyazı Gücü, Akyazı Karadeniz Spor, Akyazı Spor, Akyazı Yenicami Spor, Altındere Spor, As Akyazıspor, As Kuzuluk Spor, Dokurcun Beldespor, Olympus Tour Harunusta Spor adları altında amatör futbol kulüpleri de bulunmaktadır.

Kaynak

Sakarya Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü.

Sakarya Rehber/ Guide, Sakarya Valiliği İl Kültür Turizm Müdürlüğü, İstanbul 2013.

https://www.tff.org/Default.aspx?pageID=119 (Erişim Tarihi: 19.11.2021).

Coğrafi olarak yerleşime uygun olan Akyazı’nın tarihe de Sakarya’nın diğer bazı ilçelerine nispeten tarihi daha eskilere dayanmaktadır. Bithinya döneminde bölge Demeterium olarak anılmıştır (Yaşa, 2018: 6). Bizans döneminde ise İstanbul’un Anadolu’ya açılan güzergahlarının üzerinde bulunan Akyazı bu dönemde Regio Tersia olarak anılmaktaydı (Yaşa, 2018: 6).

Selçukluların Anadolu’ya gelişleri ile bölge hareketlenmiş ve Artuk Bey tarafından fethedildiyse de daha sonra tekrardan Bizans tarafına geçmiştir. Daha sonraları bölgeye Osmanlıların gelip hakimiyet kurmasıyla erken tarihte Konur Alp tarafından fethedilip Osmanlı topraklarına katılmıştır (Konukçu, 2018: 135). Akyazı 14. yüzyılda Hüdavendigâr ( Bursa ) sancağına bağlı bir yerleşim yeri olarak gözükmektedir. Ayrıca Fatih Sultan Mehmed’in de Amasra Seferi esnasında Akyazı’ya uğradığı bilinmektedir (Konukçu, 2018: 143).

Ardılı tarihlerde de Akyazı genel olarak kaza ve nahiye olarak kayıtlara geçmiştir. Milli Mücadele döneminde ise Çerkez Ethem’in bölgede faaliyetleri olduğu bilinmektedir. Cumhuriyet döneminde ise 1944’de Kocaeli’ne bağlı ilçe olan Akyazı, 1954’de Sakarya’nın il olması ile Sakarya’ya bağlı ilçe konumuna gelmiştir (Aktaş, 2008: 144).

Kaynak

Ali Aktaş, Kültürel Renkleriyle Sakarya, Adapazarı Merkez Belediyesi Kültür Yayınları, Sakarya 2008.

Enver Konukçu, “XVI. Yüzyıla Kadar Akyazı ve Çevresi”, Geçmişten Günümüze Sakarya: Tarih/ Kültür/ Toplum, Uluslararası Sakarya Sempozyumu, Ed. Mehmet Yaşar Ertaş, Mükerrem Bedizel Aydın, Arif Bilgin, Sakarya 2018.

Recep Yaşa, “Sakarya’nın Tarihi Coğrafyası”, Sakarya’nın Fiziki Beşeri Ve İktisadi Coğrafya Özellikleri, Ed. Cercis İkiel, Sakarya Üniversitesi Yayınları, Sakarya 2018.

http://www.akyazi.bel.tr/ (Erişim Tarihi: 18.10.2021).

http://www.akyazi.gov.tr/ilcemizin-tarihi (Erişim Tarihi: 18.10.2021).

Sakarya 2021 Tarımsal Rehberi raporuna göre başlıca türler olarak arpa, buğday, mısır (dane), yem bitkileri ve fındık üretimi yapılmaktadır. TÜİK verilerine göre ilçede mısır ekim alanı 61.419 dekar alandır. İlçedeki buğday ekim alanı ise 1089 dekar alan ve arpa ekim alanı ise 783 dekar alandır (Karakuzulu, Arıcı, 2018: 475). İlçedeki buğday ekim alanı ise 1000 dekar alan ve arpa ekim alanı ise 880 dekar alandır. (Karakuzulu, Arıcı, 2018: 472- 477). Ayrıca ilçede şeker pancarı üretimi de yapılmakta olup ortalama ekim alanı ise 1.237 dekar alandır. İlçede meyve ekim alanları da bir hayli fazla olup toplam ekim alanı 74.325 dekar alandır. Sebze üretim alanları ise kısmen daha az olup toplam ekim alanı 1477 dekar alandır  (Karakuzulu, Arıcı, 2018: 497).

Kaynak

Zerrin Karakuzulu, Fatih Arıcı, “Sakarya’nın Tarım ve Hayvancılık Özellikleri”, Sakarya’nın Fiziki Beşeri Ve İktisadi Coğrafya Özellikleri, Ed. Cercis İkiel, Sakarya Üniversitesi Yayınları, Sakarya 2018.

.

Sakarya’nın Akyazı ilçesinin en önemli turizm unsuru yayla turizmidir. Başlıca yayla noktaları Keremali Yaylası, Dokurcun istikametinde Beldibi Mevkiinde bulunan Sultanpınar Yaylası ve Acelle Yaylasıdır. Acelle Yaylası Akyazı’nın 35-40 km güneyinde bulunmaktadır. Eşsiz doğa manzaraları bulunan yaylada geniş yapraklı ve iğne yapraklı ağaçlardan oluşan bir bitki örtüsü bulunmaktadır. Yaylanın tam ortasından Enişte Deresi geçmektedir. Yaylada her yıl Temmuz aylarının sonlarına doğru şenlikler düzenlenmekte olup pek çok turisti ağırlamaktadır. Yayla sayısı olarak son derece zengin olan ilçede ayrıca Yanık, Yörükyeri, Çilekli, Akar, Haydarlar, Davlumbaz ve Turnalı Yaylaları gibi eşsiz doğa harikaları olan mekanlar da bulunmaktadır. Sağlık Turizmi açısından Sakarya’nın önemli noktalarından biridir. Kuzuluk Kaplıcalarında bulunan su, bronşit rahatsızlığı ve üst solunum rahatsızlığına iyi geldiği bilinmektedir.

Kaynak

Sakarya Rehber/ Guide, Sakarya Valiliği İl Kültür Turizm Müdürlüğü, İstanbul 2013.

https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/sakarya/gezilecekyer/acelle-yaylasi (Erişim Tarihi: 19.11.2021).

http://yigm.kulturturizm.gov.tr/TR,11302/genel-bilgiler.html (Erişim Tarihi: 19.11.2021).

İlçede var olan tek ulaşım ağı karayolu ile sağlanmaktadır. İlçe içerisinden E-25 Karayolu D-100 Karayolu ve TEM Otoyolu geçmektedir.

Kaynak

http://www.akyazi.bel.tr/k/19/akyazi-genel-bilgiler (Erişim Tarihi: 18.10.2021).