Bu sayfa, Prof.Dr. Enis ŞAHİN’in Adapazarı’yla başlayan Sakarya ile devam eden bu coğrafyanın Cumhuriyet Tarihi dönemindeki 81 yıllık öyküsünün kronolojik olarak hazırlandığı kitap esas alınarak hazırlanmıştır. Kronolojik Adapazarı – Sakarya tarihi (1923 – 2004) adlı esere Sakarya Üniversitesi Kütüphanesi’nden erişebilirsiniz.
06.04.1905
Sapanca'da belediye teşkilatı kuruldu.
09.04.1905
Kocaeli Vilayeti’ne bağlı bir kaza olan Adapazarı’nda ilk özel hastane açıldı. Hastane, Operatör Doktor İzzet Fikrî Bey tarafından kurulmuştur.
09.04.1905
Adapazarı Tarımsal Araştırma Enstitüsü, “Tohum ve Islah ve Deneme İstasyonu” adıyla kuruldu.
09.04.1905
Adapazarı’nda Tahta ve Demir Fabrikası tarafından elektrik üreten motordan şehre ilk cereyan verildi.
13.04.1905
Adapazarı’nda Belediye tarafından “Memleket Hastanesi” adıyla yeni bir hastanenin kuruldu
16.04.1905
Karasu ilçe haline getirildi.
17.04.1905
Adapazarı’nda devlet hastanesi inşa edildi.
19.04.1905
Sakarya nehri üzerinde inşa edilen Kemerli Sakarya Köprüsü bitirildi .
04.05.1905
Adapazarı İşçi Sigorta Dispanseri kurulmuştur.
20.10.1935
Tüm Türkiye’de genel nüfus sayımı yapıldı ve Sakarya bölgesinin genel nüfusunun 173.143 kişi olduğu tespit edildi.
31.05.1937
Adapazarı-Bolu yol güzergâhındaki Sakarya nehri üzerinde inşa edilen 90 m uzunluğundaki “Sakarya Köprüsü”nün yapımı tamamlandı.
06.06.1940
Adapazarı kazasına bağlı Akyazı nahiyesinde belediye teşkilatı kuruldu.
20.10.1940
Türkiye’de genel nüfus sayımı yapıldıve Sakarya bölgesinin genel nüfusunun 184.401 kişi olduğu tespit edildi.
10.11.1941
Sapanca-İzmit su isalesi inşaatına başlandı. Bu tesisat çalışması, 1943 sonlarına kadar devam edecektir
10.06.1946
Pamukova’da belediye teşkilatı kuruldu.
23.09.1948
Adapazarı şehir merkezindeki Memleket Hastanesi’nin yanındaki binada, Ali Dikmen Verem Dispanseri açıldı.
22.10.1950
Türkiye’de genel nüfus sayımı yapıldı ve Sakarya bölgesinin genel nüfusunun 244.540 kişiden ibaret olduğu tespit edildi.
01.07.1952
Adapazarı Tütün İşçileri Sendikası açıldı.
16.02.1953
Geyve’de bakır madeni bulundu.
18.03.1953
Adapazarı’nın Harmantepe köyünde altın madeni damarlarına rastlanmıştır. Aynı köyde bir süre önce de lületaşı yataklarının varlığı tespit edilmişti.
22.06.1954
Sakarya Vilayeti’nin teşkil edildiğine dair kanun, Resmî Gazete’nin 22 Haziran Salı günlü ve 8755 sayılı nüshasında yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanuna göre Sakarya Vilayeti, Adapazarı Merkez kazası ile birlikte, Akyazı, Geyve, Hendek ve Karasu kazalarından oluşmaktaydı. Kanun numarası 6419 idi.
14.07.1954
Adapazarı Şehir Bandosu kuruldu.
01.12.1954
Çok görkemli bir törenle Sakarya Vilayeti işlemeye başladı.
04.12.1954
Sakarya Vilayeti’nin işlemeye başlamasıyla birlikte, Adapazarılı olup, Kocaeli Barosu’na kayıtlı bulunan avukatlar, bu barodan ayrılıp, Sakarya Barosu’nu kurmuşlardır.
17.02.1955
Danıştay İkinci Dairesi’nin kararıyla, Alifuatpaşa Köyü’nde belediye teşkilatının kurulması kararlaştırılmıştır.
19.02.1955
Sakarya Kadınlar Birliği’nin kurulması kararlaştırıldı.
05.03.1955
Sakarya Vilayeti Basın Bürosu kuruldu ve faaliyetlerine başladı.
08.05.1955
Adapazarı ve Hendek Devlet Hastaneleri açıldı.
23.10.1955
Bütün Türkiye’de genel nüfus sayımı yapıldı ve Sakarya Vilayeti’nin teşkil edilmesinden sonra gerçekleştirilen bu ilk sayımın sonucunda, vilayetin toplam nüfusunun 297.108 kişi olduğu tespit edildi.
02.02.1956
Serdivan Belediyesi kuruldu.
1956
Arifiye Belediyesi kuruldu.
1956
Kocaali nahiyesinde belediye teşkilatı kuruldu.
1956
Söğütlü nahiyesinde belediye teşkilatı kurulmuştur.
01.09.1957
Sapanca, yapılan görkemli bir törenle kaza olarak işlemeye başladı.
01.04.1959
Kocaeli Vilayeti’nin Kandıra kazasına bağlı olan Kaynarca, 7033 sayılı kanunla ilçe durumuna yükseltilmiştir.
03.09.1959
Geyve’ye bağlı Tepeler köyünde, zengin bakır maden yatakları bulundu.
03.12.1959
Akyazı’da zengin linyit kömürü yatakları bulundu ve işletilmesi kararlaştırıldı.
1959
Sakarya Sosyal Sigortalar Hastanesi hizmete girdi.
23.10.1960
Bütün Türkiye’de genel nüfus sayımı yapıldı ve Sakarya Vilayeti’nin toplam nüfusunun 361.992 kişi olduğu tespit edildi.
1960
Kaynarca kazasında belediye teşkilatı kuruldu.
1962
Adapazarı’na bağlı Erenler köyünde belediye teşkilatı kuruldu.
1964
Türkiye Vagon Sanayii Müessesesi Adapazarı Tamir Atölyesi adıyla kurulan sanayi kuruluşu, 1964’de Adapazarı Demiryolu Fabrikası adını almıştır.
27.01.1966
Kaynarca’nın Sakarya Vilayeti’ne bağlandığına dair kanun Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
11.11.1966
Dr. Müzeyyen Biler tarafından 1.5 milyon Türk liralık yatırımla gerçekleştirilen Adapazarı Hususi Hastanesi törenle hizmete açıldı.
1966
Sakarya Vilayeti’nin merkez kazası olan Adapazarı’nda kan merkezi kuruldu.
10.01.1968
Mustafa Kemal Atatürk’ün silah arkadaşlarından ve Geyve civarında önemli faaliyetlerde bulunmuş büyük bir kumandan ve devlet adamı olan Ali Fuat Cebesoy İstanbul’da vefat ettive cenazesinin, Paşa’nın vasiyetine uyularak, Alifuatpaşa kasabasında defnedilmesi kararlaştırıldı.
01.03.1968
Geyve ilçesinin Alifuatpaşa kasabasında, Türkiye’de ilk defa olmak üzere, “köysel alana sağlık hizmeti getirmek amacıyla”, Sağlık Araştırma Merkezi açıldı.
01.07.1968
Adapazarı Verem Hastanesi açıldı. 120 yataklı bu yeni hastane, Verem dispanseri bitişiğinde bulunmaktadır.
20.01.1973
Sakarya ve Kocaeli havalisinde tv yayınlarının izlenmesini sağlayacak olan Keltepe Tv vericisi hizmete açıldı.
09.12.1973
Adapazarılıların “Meziyet Bacı” lakabını taktıkları Meziyet Sevim Sözer, Adapazarı Belediye Başkanlığı görevine seçildi. Meziyet Sevim Sözer, Adapazarı Belediye Başkanlığı tarihinin tek kadın belediye başkanı olarak da tarihe geçecektir.
1974
Sakarya Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi açıldı.
1977
Advas kısa adıyla bilenen Adapazarı Vagon Sanayii Müessesesi, 1977’de bir atılım yaparak, ilk defa elektrikli tren yapımına yönelmiş, bu amaçla aynı yıl Fransa ile paten antlaşması yapmıştır.
05.05.1979
Adapazarı Vagon Sanayii Müessesesi’nin imal ettiği yeni tip elektrikli tren ve banliyö dizileri, törenle hizmete girdi.
Spor
1945
Güneşspor kulübü kuruldu.
1945
Adapazarı’nda Demirspor ve Donatımspor Spor Kulüpleri kuruldu.
23.02.1947
Kocaeli şampiyonluğunu Ada Gençlik Spor Kulübü kazandı.
14.03.1948
Güneşspor Kulübü, 22 puanla ve na-mağlup olarak Kocaeli şampiyonluğunu kazandı.
25.01.1949
Adapazarı’nda sporun gelişmesine büyük hizmetlerde bulunan Adapazarı Gençlerbirliği Spor Kulübü yeniden hayata geçirildi ve inkişaf ettirilmesi için önemli kararlar alındı.
1949
Akyazı Gençlik Spor Kulübü kuruldu.
1950
Yıldırımspor ve Hendek Gençlik Spor Kulüpleri kuruldu.
1951
Geyve Spor Kulübü kuruldu.
1953
Sapanca Gençlik Spor Kulübü kuruldu.
17.06.1954
Sakarya Güreş Kulübü kuruldu.
24.12.1954
Sakarya Beden Terbiyesi Bölge Başkanlığı’nın bilgilerine göre, Sakarya bölgesine bağlı 15 kulüp bulunmaktadır. Bu kulüpler şunlardır: Donatım, Demirspor, Adagençlik, Güneş, Yıldırımspor, Gençlerbirliği, İdmanyurdu, Karagücü, Geyve Gençlik, Hendek Gençlik, Akyazı Gençlik, Sapanca Gençlik, Dalspor, Akınspor.
1954
Sakarya Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü kuruldu.
18.02.1955
Adaşeker Gençlik Spor Kulübü kuruldu ve ana nizamnamesi basında yayımlanarak yürürlüğe girdi.
1955
Kırkpınarspor kuruldu.
1955
Adaşekerspor ve Karasu Gençlik Spor Kulüpleri kuruldu.
1956
Sakarya Gençlik, Serdivan Gençlik ve Karaaptiler Gençlik Spor Kulüpleri kuruldu.
1957
Karadenizspor ve Akyazı Spor Kulüpleri kuruldu.
1958
– Taraklı Gençlik ve Alifuatpaşa Gençlik Spor Kulüpleri kuruldu.
1960
Sakarya Yıldırımspor Türkiye Amatör Küme Futbol Şampiyonluğunu kazandı.
1960
Adapazarı Atıcılık ve Avcılık Spor Kulübü kuruldu.
1962
Arifiye Doğan Spor Kulübü kuruldu.
17.06.1965
Sakaryaspor Profesyonel Kulübü, Ada Gençlik, Güneşlerspor, İdmanyurdu ve Gençlerbirliği kulüplerinin birleşmeleriyle kuruldu. Kulübün renkleri yeşil siyah idi.
1965
Uniroyal Gençlik, Hendek Esnaf ve Kocaeli Sahil Spor Kulüpleri kuruldu.
1966
Büyük Söğütlü Gençlik Spor Kulübü kuruldu.
1967
Atatürk Spor Salonu hizmete girmiştir.
1969
Pamukova Spor Kulübü kuruldu.
1971
Sakaryaspor ilk resmî müsabakalarını yapmaya başladı.
1973
Karasu Aziziye Gençlik Spor Kulübü kuruldu.
1976
YSE Gençlik Spor Kulübü kuruldu.
1977
Hacı Kışla ve Kuyumculu Esnaf Spor Kulüpleri kuruldu.
Doğal Afet
09.07.1938
Yoğun ve şiddetli yağmurlar nedeniyle Adapazarı’nın Karapürçek nahiyesini su basmıştır.
30.12.1939
Sakarya nehrinin su seviyesi aşırı derecede yükseldi ve etrafına önemli zararlar verdi.
27.02.1941
Sakarya nehrinin taşmasını müteakiben nehrin civarındaki bazı köyler su altında kaldı.
04.07.1941
Şiddetli yağmurlar sebebiyle Sakarya nehri yükseldi ve İzmit ovası sular altında kaldı.
20.06.1943
Adapazarı’nda Cumhuriyet döneminin o ana kadarki en mühim depremi meydana geldi. Deprem 6.9 büyüklüğünde gerçekleşti.
05.04.1948
Sakarya nehri taştı ve çevresindeki köyleri yaklaşık olarak 1 m su altında bıraktı. Nehrin bu durumu 62 gün boyunca devam edecektir.
28.11.1950
Yoğun yağmurlar sonucunda, Sapanca ve köylerinde büyük sel baskınları meydana geldİ.
12.02.1951
Sapanca ve Derbent’te büyük sel felaketleri meydana geldi.
18.02.1953
Sakarya nehri Adapazarı kazası civarında taştı ve Kumbaşı, Karaköy, Taşlık, Trabzonlar, Süleymanbey, Kömürlü, Poyrazlı, Beylikkışla, Maksudiye, Solaklar, Çelebiler ve Kavaklıorman köylerinin 10 bin dönüm kadar arazisini sular altında bıraktı.
06.01.1956
Adapazarı merkezde saat 16.53’te 3-4 saniyelik çok şiddetli bir deprem yaşanmıştır.
28.08.1956
Saat 03.29’da Adapazarı’nda da hissedilen ve 5 saniye süren bir sarsıntı oldu.
26.05.1957
Adapazarı’nın da içinde bulunduğu bölgede, Bolu-Abant merkezli bir deprem oldu.
21.09.57
Gece saat 3 sıralarında, Akyazı kazasında bir deprem kaydedilmiştir.
26.07.1959
Adapazarı’nda 7 şiddetinde bir deprem oldu.
27.02.1963
Sakarya’da büyük sel felaketleri meydana geldi ve bunların zararlarının ortadan kaldırılması için bir dizi tedbire başvuruldu.
17.07.1965
Son yağan yağmurlar Hendek ve Akyazı’da büyük tahribat yaptı ve bu nedenle Sakarya milletvekillerinden bazıları afet bölgesine geldiler. Bu doğal afette, beşikte uyuyan bir bebeğin ölümü dışında can kaybı olmamıştır. Ancak hayvan kaybı ve ürün hasarı çok üst seviyede gerçekleşmiştir.
15.12.1966
Gece hızı saatte 90 km hıza ulaşan lodos fırtınası, Adapazarı’nın özellikle kenar mahallelerinde zarara sebebiyet vermiştir.
22.07.1967
Adapazarı ve civarında, o zamana kadarki en önemli depremlerden birisi gerçekleşti. Depremin merkez üssü Geyve idi. Cumartesi 18.54’de meydana gelen depremin, Richter ölçeğine göre şiddeti 7.2 idi.
09.11.1967
Sakarya Vilayeti’nin 1. derece deprem kuşağı olduğunu doğrulayan bir gazete haberi: “Şehrimizde üç ayda beşbin deprem oldu. Bu depremlerin merkez üssü de ilimiz içerisinde. Kandilli Rasathanesi’nden tespit ettiğimize göre, 22 Temmuz’daki büyük depremden üç ay sonrasına kadar şehrimiz ve civarda 5 bin deprem olmuştur. Bu duruma göre şehrimizde 24 saat zarfında elli deprem olmakta ve çoğu hissedilmemektedir.
14.03.1968
Yağan yağmurlar ve kar sularının erimesi sonucunda Sakarya nehri taştı, yerleşim yerlerine ve yollara zarar verdi. Meydana gelen sel felaketinin boyutları o kadar büyüktür ki, sel suları Adapazarı şehir merkezinde de yer yer etkili olmuştur.
19.06.1972 – 22.06.1972
Son yağan yağmurlar nedeniyle Adapazarı sular altında kaldı ve Sakarya Vilayeti dahilinde önemli zarar ve ziyan meydana geldi.
07.09.1979
Gece 23 sıralarında yağan yoğun sağanak yağmurlar nedeniyle Sakarya ve çevresinde sel baskınları oldu .
Eğitim
27.06.1923
Yunan işgali nedeniyle Hendek kazasına taşınmış olan Adapazarı İdadisi, işgale son verilmesinden sonra tekrar Adapazarı’na nakledildi ve eğitim-öğretim faaliyetlerini artık hep Adapazarı’nda sürdürmeye başladı.
01.10.1923
Adapazarı İdadisi, Amerikalılar idaresinde bulunan Ermeni Protestan Okulu binasında eğitim ve öğretim vermeye başladı.
29.10.1936
Sakarya İlkokulu’nun inşaatı tamamlanarak, onüçüncü Cumhuriyet Bayramı törenlerinin yıldönümünde açılış töreni yapıldı.
17.04.1940
Kabul edilen 3 803 sayılı kanunla, Arifiye Eğitmen Yetiştirme kursunun adı, Kocaeli – Arifiye Köy Enstitüsü ve Eğitmen Kursu olarak değiştirilmiştir.
1940
Kocaeli Arifiye Köy Enstitüsü kuruldu. Okulun ilk adı, “Kocaeli-Arifiye Eğitmen Yetiştirme Kursu’dur. İlk öğrencilerini, askerliğini çavuş, onbaşı olarak yapmış ve okur-yazar kişilerden seçmiştir.
1942
Adapazarı Akşam Kız Sanat Okulu açıldı.
1945
Arifiye Köy Enstitüsü ilk mezunlarını verdi.
1952
Sapanca Ortaokulu açıldı.
1952
Arifiye İlköğretmen Okulu açıldı.
08.12.1953
Adapazarı Vagon Tamir Atölyesi personeli ile civar bölge halkının ilkokul çağındaki çocukları için fabrika sahasında inşa edilen yeni ilkokul, eğitim ve öğretime açıldı.
1953
Adapazarı Demiryolu Fabrikası Çırak Okulu adıyla Sakarya’da yeni bir eğitim birimi kuruldu.
25.09.1954
Sabah ve öğlen olmak üzere çifte öğretim yapıldığı halde, Adapazarı’nda ilkokul ihtiyacı had safhada bulunmaktadır ve konuyla ilgili önemli ölçüde izdiham yaşanmaktadır.
29.09.1954
Fatmahanım, Kemalpaşa, Sabihahanım ve Karaosman İlkokulları tam kadrosu ile Büyük Gazi İlkokulu da birkaç sınıfı ile ikili eğitim yaptıkları halde, Adapazarı’ndaki eğitim izdihamını tam anlamıyla karşılayamamaktadırlar.
19.08.1955
Millî Eğitim Bakanlığı’nın 1955-56 öğretim yılında, Sakarya Lisesi’nin iki sınıflı olarak açılmasına dair emri Sakarya Vilayeti’ne ulaştı.
26.09.1955
Yeni öğretim yılının başlamasıyla birlikte, Çocuk Esirgeme Kurumu binasında tedrisat yapacak olan Adapazarı Kız Enstitüsü açıldı.
1955
Sakarya’nın en eski orta dereceli eğitim birimi olan Merkez Ortaokulu, Atatürk İlkokulu adını aldı.
1955
Sakarya Vilayeti’nin ilk lisesi, Atatürk Lisesi adıyla eğitim – öğretime başladı.
1956
Adapazarı İmam Hatip Okulu açıldı.
05.11.1958
Son yapılan okullar ve atanan öğretmenlerden sonra, Sakarya Vilayeti’nde okulsuz ve öğretmensiz köy kalmamıştır.
23.10.1960
Sakarya Vilayeti’nin 18 köyünde Halk Okuma Odaları açıldı .
1962
Yıl sonu itibariyle Sakarya Vilayeti’ndeki ilkokul sayısı 456’ya yükselmiştir.
26.10.1965
Adapazarı merkezdeki Ozanlar semtinde bir ilkokul yaptırılması kararlaştırıldı.
1965
Ali Dilmen Lisesi açıldı.
1965
Sakarya Vilayeti’nde ortaokul sayısı 8’e yükseldi.
28.12.1970
Sakarya Mimarlık ve Mühendislik Yüksekokulu eğitim ve öğretime açıldı.
Ticaret
15.05.1924
Türkiye’nin ilk özel millî bankası olan ve 1913’te kurulan Adapazarı İslam Ticaret Bankası’nın adı, Adapazarı İslam Ticaret Bankası Türk Anonim Şirketi’ne dönüştürülmüştür.
19.05.1924
Adapazarı Ahşap ve Demir Malzeme İmalathanesi’nde yerli pulluklar üretilmeye başlandı ve bu pullukların tüketilmesi için ilgili yerlere tamimler gönderildi.
20.12.1924
Adapazarı Ticaret ve Sanayi Odası teşkil edilmiştir.
18.02.1925
Adapazarı Ticaret ve Zahire Borsası açıldı.
1926
Adapazarı’nda Cevad’ın İpek Fabrikası ve Nasrullah Ak’ın İpek fabrikası faaliyet göstermeye başladılar.
28.10.1927
Türkiye’de genel nüfus sayımı yapıldı ve Adapazarı merkezli Sakarya bölgesinin nüfusunun 138 852 kişiden ibaret olduğu tespit edildi.
29.02.1928
Adapazarı İslam Ticaret Bankası Türk Anonim Şirketi’nin adı Adapazarı Türk Ticaret Bankası Anonim Şirketi olarak değiştirildi .
21.10.1928
Adapazarı’nın Akçukur ve Karatekeli köylerindeki çinko ve kalamin madenlerine ait imtiyazın Adapazarı Madenleri İşletme Ticaret Anonim Şirketi’ne devredilmesi kararlaştırıldı.
1932
Adapazarı’nda Ziraî Kredi Kooperatifi kuruldu.
1932
Sapanca Tarım Kredi Kooperatifi 34 ortakla kuruldu ve çalışmalarına başladı.
1937
Adapazarı’nda Maraşoğlu Yağ ve Sabun Fabrikası işletmeye açıldı.
1940
Adapazarı Koza ve Pamuk Tarım Satış Kooperatifi kuruldu.
1944
Türkiye Ziraî Donatım Kurumu’na bağlı olarak Adapazarı Ziraat Aletleri ve Makineleri Fabrikaları Müessesesi kuruldu.
1946
Adapazarı Tarım Kredi Kooperatifi 973 ortakla kuruldu.
03.10.1947
Adapazarı Vagon Fabrikası’nın temeli atıldı.
25.10.1948
Türkiye İş Bankası’nın Adapazarı şubesi açıldı.
16.07.1951
Adapazarı Pancar Çiftçileri Kooperatifi kuruldu.
25.10.1951
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Vagon Sanayii Müessesesi’nin Adapazarı Tamir Atölyesi işletmeye açıldı.
08.12.1952
Yapı ve Kredi Bankası Adapazarı’na ilk şubesini açtı.
1953
Adapazarı Çark dolaylarında Nişkoz Sanayii ve Ticaret Anonim Şirketi kuruldu.
29.07.1954
Halk Bankası ve Doğubank, Adapazarı’nda birer şube açmaya karar verdiler.
14.10.1954
Akbank, Türkiye genelindeki 26. şubesini Adapazarı’nda açtı.
1954
Şekerbank’ın Adapazarı şubesi açıldı.
23.08.1956
Türkiye Halk Bankası, Adapazarı merkezde bir şube açmaya karar verdi.
1956
Adapazarı’nda ilk Fiskobirlik şubesi açılmıştır.
18.02.1957
Adapazarı Ticaret Borsası kuruldu.
12.07.1957
Türkiye Vakıflar Bankası Adapazarı şubesi açıldı.
18.10.1957
Türkiye Emlâk Kredi Bankası Sakarya şubesi, yapılan büyük bir merasimle hizmete açıldı. Bankanın açılması, şehir halkında büyük bir memnuniyet uyandırmıştır.
1957
Halk Bankası’nın Adapazarı şubesi açıldı.
1957
Adapazarı Süpürge Borsası faaliyetine başlamıştır.
1958
Adapazarı Esnaf ve Sanatkârları Kefalet Kooperatifi kuruldu.
1958
Kontraplak üreten Sakarya Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi kuruldu.
1961
Kurulduğu tarih olan 1951’den beri sadece vagon onarımıyla uğraşan Türkiye Vagon Sanayii Müessesesi Adapazarı Tamir Atölyesi, 1961’de PTT Genel Müdürlüğü’nün gereksinimi olan 10 adet posta vagonunun yapımını üstlenerek, ilk kez vagon yapımını gerçekleştirmiştir.
29.06.1962
Adapazarı koza piyasası açıldı.
1962
Adapazarı’nda kurulmuş olan Türkiye Vagon Sanayii Anonim Şirketi fabrikalarında, ilk Türk vagonu imal edilerek, seri üretime başlanmıştır.
1962
Pamukova’da bir salyangoz temizleme fabrikası kuruldu ve özellikle Fransa’ya salyangoz ihraç etmeye başladı.
1962
Sakarya Mısır Araştırma Enstitüsü kurulmuştur.
1962
Adapazarı Ziraat Aletleri ve Makineleri Fabrikaları’nda ilk defa olarak traktör montajına ve kimi traktör parçalarının yapımına başlanılmıştır.
1963
Adapazarı Ziraat Odası kuruldu.
1963
Türkiye Garanti Bankası Adapazarı şubesi törenle hizmete açıldı.
1963
Türkiye Öğretmenler Bankası Adapazarı şubesi açıldı.
1963
İstanbul Bankası’nın Adapazarı şubesi hizmete açıldı.
21.06.1965
Adapazarı’nda Singer mağazası açıldı.
16.09.1965
Adapazarı Ticaret Borsası, toptan patates pazarı kurdu. Bu pazarda, patatesten başka, soğan, kabak ve süpürge teli alınıp, satılacaktı.
1966
Pamukbank’ın Adapazarı şubesi açıldı.
09.05.1967
Akyazı’da modern bir salyangoz fabrikası faaliyete geçirildi.
02.08.1969
Adapazarı’nda Etibank bir şube açtı .
1969
Adapazarı’nda yem fabrikası açıldı.
14.07.1970
Türkiye İş Bankası’nın Akyazı şubesi açıldı.
21.09.1970
Arifiye’de Ziraat Bankası açıldı.
28.05.1979
Fındık Tarım Satış Kooperatifi kuruldu.