Bilmeceler

Bir garip nesne gördüm, dört direk üstündedir, eller oynar, gözler bakar, kollar yürek üstündedir. (Çorap şişleri)
Elimde dursa elim yanar, yere düşse kilim yanar, gözümün önünde malım yanar. (Sigara)
Gökten bir elma düştü, on iki parçaya ayrıldı, on birini yediler, birine hayır dediler. (Ramazan ayı)
Hanım içerde, saçı dışarıda. (Mısır)
Harfleri ve harf sayıları aynı olan 2 ildir? (Aksaray-Sakarya)
Ak akça karalar, birbirini kovalar. (Dalgalar)

Ak kabak yaprağı, evliya toprağı, ya bunu bilecen ya bu gece ölecen. (Kur’an-ı Kerim)
Doksan dokuz cemaat, iki müezzin, bir imam. (Tespih)
Yol üstünde kırmızı bohça. (Domates)
Kat kat döşek, bunu bilmeyen eşek. (Lahana)
Bir ağacım var, on iki dalı, dört yaprağı, elli iki damarı var. (Yıl-Ay-Mevsim-Hafta)
Boyun uzun mu uzun, yavrular düzüm düzüm, saçından görmez gözüm. (Mısır)

Avladan atladı, gaz yumurtladı? (Akgabak)
Ben giderim o gide,önümde tin tin ede? (Baston)
Bizim evde bi çocuk va, gelenin gidenin eline siye? (Ibrık)
Tek direkli bin kiremitli? (İlana (Lahana))
Uzaktan baktım bi çok, yanına gittim hiç yok? (Duman, sis)
Uzaktan baktım hiç çok, yanına gittim bi çok? (Karınca)
Uzar uzar ip gibi, geri döne küp gibi? (Balgabağı)
Yer altında tüylü dömbelek? (Töngel.(Muşmulanın bir diğer adı.))
Yer altında yağlı gayış? (Yılan)
Sarıdır sarka, düşecam dini gorka? Ayva Tamdan tama gıcır gıcır? (Çit)

Çarşıdan aldım bi tanek,eve geldim bin tanek? (Nar)
Çıt çıtan ağacı, çıta pıtan ağacı, kırmızı badem, gülebiden ağacı? (Kuşefin)
Çıtırdamadan pıtırdamadan ormana gire? (Güneş)
Davda anırır, yolda bavırır? (Öküz arabası kütüğü (Jant))
Davdan geli dak gibi, golları budak gibi, eğili bi su içe, bavırı oğluk gibi? (Geyik)
Dağdan gelir, taştan gelir, meşin büzüklü eniştem gelir. (Keçi)
Gel bizim eve, elini öpsün? (Havlu)
Sarıdır safran gibi, okunur Guran gibi ya bunu bileceksin ya bu gece öleceksin? (Sarı Lira)

Alçacık çınar, tutuşmuş yanar. (Mum)
Yer altında sakallı dede. (Soğan)
Çaldım, çıktım kapı arkasını attım. (Süpürge)

Avludan atladım, avlu üstüne yumurtladım. (Kabak)
Gider Leylâm, gelir Leylâm, tek ayak üstünde durur Leylâm. (Kapı)
Dağda tak tak, suda şıp şıp, arşın ayaklı, burma bıyıklı. (Balta-Balık-Leylek-Tavşan)

Çarşıdan aldım kapkara, eve geldim kızardı maskara. (Kömür)

Çarşıdan alınmaz, mendile konulmaz, ondan tatlı bir şey olmaz. (Uyku)

İstanbul’da süt pişti kokusu buraya düştü. (Mektup)

Allah yapar yapısını, bıçak açar kapısını. (Karpuz)

Karşıdan baktım taş, yanına gittim dört ayak bir baş. (Kaplumbağa)

Ufacık mantarcık başında taplacık. (Çivi)
Dedem deve, girmez eve, kes başını, girsin eve. (Şemsiye)
Küçük bakkal, dünyayı yutar. (Ağız)
Nar tanesi nur tanesi, dört köşenin bir tanesi. (Ampul)
Karanlık yerde kalbur asılı. (Arıkovanı)
Kıllı ağzını açtı, yalabık içine kaçtı. (Ayak)
Daldan atar, sarıdır sarkar. (Ayva)
Karada bir gemi, başında yelkeni, nedir dümeni, bil göreyim seni. (Akıl)
Sarıdır özü, güldürür yüzü. (Altın)
Dağdan gelir arpacık, ayağında çorapcık. (Arı)
Bir ineğim var boynuzunu kırmadan eve girmez. (Armut)
En çabuk resim çizen kimdir? (Ayna)
Dağda tak tak köyde şak şak. (Balta)
Ben giderim para gibi iz yapar. (Baston)
Dal dorunda tekkem kaldı. (Ceviz)
Tek direkli sayvan bunu bilmeyen hayvan. (Çatı)
Biri demiş vah belim, biri demiş vah başım, biri demiş dünyalar benim. (Çivi, Tahta, Kiremit)
Sarıdır sarıcağı,üç yüzdür enceği, ya bunu bileceksin ya bu gece öleceksin. (Darı)
Kafasına vurdum, girdi içeri. (Çivi)
Uzun uzun abalar, ak sakallı babalar, gelir gider duramaz, gece gündüz çabalar. (Dalga)
Yürür iz etmez, hızlı gider toz etmez. (Deniz)
Benim bir küçük fırınım var, içinde pidem var. (Dil)
Sarı öküz gider gelmez kara öküz yatar kalkmaz. (Duman-Kömür)
Herkes görür, Allah görmez. (Düş)
Alaca yılan ağaca dolan vallahi yalan billahi yalan. (Fasülye)
Dilim dilim nar, incecik beli var, uçtu keklik, kaldı dilber. (Gelincik)
Benim bir kuşum var, göbeğinde tane yer. (Değirmen)
Benim bir evim var, evimin içinde kuyu var, kuyunun içinde suyu var, suyun içinde yılan var, yılanın ağzında mercan var. (Gaz lambası)
Çat çatan ağacı, çat patan ağacı, kırmızı lale, klaptan ağacı. (Gergef)
Mavi atlas, iğne sapmaz, makas kesmez, terzi biçmez. (Gökyüzü)
Çıtırdamadan pıtırdamadan ormana giren. (Güneş)
Dört kardeş bir kuyuya ok atar. (İnek memesi)
Her şeye lazım. (İsim)

Hırsız eve girerken neyi çalmaz? (Kapıyı)
En uzağa hangi araç gider? (Göz)
Suya düşer ıslanmaz gökyüzünden avlanmaz. (Güneş)
Yeraltında kınalı çivi. (Havuç)
Esne oğlum esne, bülbül kafeste, yem yer su içmez, bir acayip nesne. (İpek böceği)
Gökten düşer kanadı yok, şekere benzer tadı yok. (Kar)
Altı tahta üstü tahta, içinde bir kara softa. (Kaplumbağa)
Aramızda kara kadı, saman yemez solur yatı. (Körük)
Etten kantar, altın tartar. (Kulak memesi)
Tor leylek toraman leylek bir bacağının üstünde duran leylek. (Lahana)
Benim bir oğlum var, gece yanar gündüz söner. (Lamba)
Uzaktan baktım himit himit, yanına gittim demir kilit. (Mezar)
Yer altında kumbara kaynar. (Karınca)
Kuyruklu kumbara zahire taşır ambara. (Kaşık)
Kanadı var kuş değil boynuzu var koç değil. (Kulak)
Havaya bakar sümüğü akar. (Mum)
Çam ağacını oymuşlar, içine dünyayı koymuşlar. (Radyo-Televizyon)
Çınçınlı hamam, kubbesi tamam. (Minare)
Karnı gur gur eder kurbağa değil ağzında zurnası var zurnacı değil başında tablası var helvacı değil. (Nargile)
Ben giderim o gider yanımda tik tak eder. (Saat)
Yazı yazar kitap değil duvara çıkar kedi değil boynuzu var inek değil yük taşır öküz değil. (Salyangoz)
Dağdan gelir taştan gelir köpürmüş aslan gelir. (Sel)
Gece gider gündüz gider dümdüz yer gider. (Su)
Hop hop burada bir baktım şurada. (Süpürge)
Dağdan gelir tatarina, ben onu tutarina, kulakları yusa yusa, gözleri tombalisa. (Tavşan)
İki direkli bin kiremitli. (Tavuk-Horoz)
Yer altında beyaz bakır. (Turp)
Gece hâlâyık, gündüz hanım. (Yatak)
Yer altında uzun urgan. (Su borusu)
Kara koyun meler gider, dağı taşı deler gider. (Tren)
Himidi himidi dün akşam evimize gelen kim idi. (Uyku)
Akşam harman gibi serilir, sabah toplanır. (Yatak)

Büğe büğe büğetler, büğet üstünde turnalar; eti haram kanı helal, bu ne olur mollalar? (Bal arısı)
Gümbür gümbür dünür gelir, bütün sokağı titretip dünürün ardından ben de geliyorum, iki omzumu silkeleyip. (Gök gürlemesi, şimşek)
Al değirmentaşı, gül değirmentaşı, bunu bilenin yüz yirmi yaşı. (Gökyüzü)
Ak kazım, tek ayak üstünde durur. (Lahana)
Ayağını, başını gizler, taş gömleği içine. (Kaplumbağa)
Ayaksız tay suda şapırdıyor, kuyruğunu bana tutturmuyor. (Balık)
Birisi gider, birisi oturup durur, birisi yatar. (Irmak, ağaç, yer)
Fırın dolu peremeç, ortasında bir kalaç. (Gök, yıldızlar, ay)
Genç gelin suya gider, altınları yere düşer. (Kar yağması)
Güzel ablama bakayım da ağlayayım, bakayım da ağlayayım. (Soğan)
İki şey vardır, birbirine kavuşamaz; kavuşmasa da birbirinden ayrılamaz. (Gündüz ve gece)
Kara bohçam açıldı, içinden cevher saçıldı. (Bulut, yağmur)

Kemiği yok, neyi yok, söylemedik sözü yok. (Dil)
Küçücük özü, porselen gözlü. (Beyaz nilüfer)
Küçücük yenge, aksaya aksaya suya gidiyor. (Ördek)
Padişah değilim, tacım var, insanlara biraz nazım var. (Çiçek)
O olsa gün olur, o olmasa kim olur? (Güneş)
Ot yiyor; yağ taşırıyor. (İnek)
Sarı karşı Gülbahar, ay dolunanda aya bakar, gün dolunanda güne bakar. (Ayçiçeği)
Sarınıp giymiş kürkünü, küçücük boylu. (Koyun)
Yağ çömleği içinde tatlı aş. (Ceviz)
Yastık üstünde yarım kaşık. (Gök ve ay)
Yeraltında altın kazık. (Havuç)
Yukarı çıkar yuvarlanıp aşağı iner yuvarlanıp ortasında kelebek. (Beşikteki çocuk)
Uzun direk başında, kızıl serçe oturur; yel, fırtına çıkınca, uçarım deyip oturur. (Elma)

Ateşe düşer yanmaz. (Altın)
Gider gezer gezer, gelir bir paralık yer tutar. (Baston)
Hey pileli pileli kocası engineli, çekuç ile pateli, kukuleli mameli. (Ceviz)
Bir hambarda dolu yonga. (Diş)
Gider gelmez. (Duman)
Avuca sığar, ambara sığmaz. (Hoçka (Yaşına göre küçük duran, büyüyememiş hayvan.))
Burda vurdum kılıcı, Halep’te oynar ucu. (Kabak)

Gündüz asılı, gece basılı. (Kapının zinciri)
Dağdan gelir hop hop ayağında sulu top. (Kar)
Başlı tas, yüzü kupas. (Kiremit)
Oturur kalkmaz. (Ocaklık)
Altı taş, üstü kül, içinde bir sarı gül. (Peleki ekmeği)
Uzun Ali uzanır, günde uşak kazanır. (Salatalık)
Dağdan gelir dura dura hınzırları sile sile. (Tarak)
Bir küflü kocakarı, etekleri yukarı. (Zincir)

Kaynakça

https://www.dersimiz.com/1/Harfleri-ve-harf-sayilari-ayni-olan-2-il-soyleyin-bilmecesi52463.html

Sakarya 81 İlde Kültür ve Şehir (2013). Sakarya: Sakarya Valiliği İl Kültür Turizm Müdürlüğü Neşriyatı.

Aktaş, Ali (2008), Kültürel Renkleriyle Sakarya, Sakarya: Adapazarı Merkez Belediyesi Kültür Yayınları.

Eroğlu,T.,Köktan,Y.,Eroğlu,E.,Gönültaş,Ç.,Koca,K.,Gülhan,A.,Ekmekçi,A.,Taş,Z.(2003). Sakarya Halk Kültürü (Derleme Çalışması).Sakarya: Sakarya Valiliği/Sakarya Üniversitesi Halk Kültürü Dizisi:1

Akaltın, Yalçın (2018), Sakarya Türkmen/Manav Folkloru: Yedi Asırlık Bir Folklor, Sakarya Yerel Kültür Derneği, Adapazarı.

Sakarya Turizm Envanteri, (1998), Sakarya Valiliği İl Turizm Müdürlüğü, Sakarya.