Milli Mücadelede Adapazarlıların TBMM’ne Çektikleri Telgraflar

“Büyük Millet Meclisi Reisi Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine 4 Temmuz 1921

Vatanımızın milli ve siyasi istiklâli uğurunda tarihi ve şerefli azimleriyle donanmış olarak insanlığın en cani düşmanlarıyla mücahedesinde devam eden milli hükümetimizin takip ettiği büyük yola karşı sadakatini davranışlarıyla ispata muvaffak olduğu kanaatinde bulunan kazamız halkının muhacereti tarafsızlığına nihayet vermek suretiyle başlayan Kocaeli askeri Harekâtında kuva-yı milliyemizin Adapazarı’yla İzmit’i düşmandan istirdat etmek gibi muzafferiyetlerle tanzim eden büyük muvaffakiyetleri bütün halkımızca sevinç, sürür ve iftiharla alkışlanmış ve tezahürata eşlik eden yüce ruhlarla sevimli vatanımızın düşmanın istilâsından yakın bir zamanda tamamen kurtulmayı Rabbi Zülcelâlin dergâhı adaletine ref kılınmıştır. Faciaların zelil gölgeleri altında livamızı perişan eden hain düşmana karşı iptida beslenecek millî kinlerimizin son hedefine vusulü için pek çok fedakârlıklar ihtiyar etmeyi imanı sayan halkın umumi hissiyatı namına arz eder ve mesai ve vatanperver mücahedelerine karşı faik hürmetlerimizle şükranlarımızı arz ederiz.

Adapazarı ahalisi namına Belediye Reis Vekili Mustafa.”

TBMM. ZC. C. 9, 4.7.1921.

Adapazarı’ndan Büyük Millet Meclisi Reisi Başkumandan Efendimiz Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine 15 Ağustos 1921

Yakın olan selametimizi sarsılmaz bir iman ile bekleyen ve kurtuluş bayramımıza kefil olan her türlü vecibeleri aşk ve minnetle üzerine alan ve ifa ederek ümid ve mutluluk içinde idrak eyleyen liva halkıyla birlikte tebriklerimizi gönderir ve teyid-i tekrimet ve tazimat eyleriz ferman.

 İzmit Mutasarrıfı Saadeddin.”

Cumhurbaşkanlığı Arşivi A:VII-2-b, D:91 F:3-56.

“TBMM’ne 20 Ağustos 1921

Bugün kasabamızda binlerce halkın içtimaıyla muazzam bir miting akdedilerek hayat ve istiklal hakkımızı mahva yürüyen düşmana karşı muhterem ordumuzun gösterdiği dilaver ve kahramanca müdafaalar övgüyle yad edilmiş, vatanın kahraman evlatlarına en sıcak ve samimi teşekkürler ithaf edilmiştir. Cenab-ı Hakk’ın yardımıyla Misak-ı Milli’mizin elde edilmesine kadar silah elde olarak bütün ahalinin malen ve bedenen her türlü fedakarlığı ifaya hazır olduğu beyan kılınmıştır. Ordumuzun başarılarının devamını Cenab-ı Hakk’ın lütuf ve kereminden temenni eyleriz.

Adapazarı Belediye ve Müdafaa-i Hukuk Reisi Mehmet Faik, Çerkez Ümerasından Osman, Bosnevi Hayri, Müftü Osman, Bosnevi Şakir, Abaza Ümerasından Cevdet Rüştü”

Hakimiyet-i Milliye Gazetesi, 22 Ağustos 1921, No:269.

“Türkiye Büyük Millet Meclisi Riyasetine 20 Ağustos 1921

Milli mevcudiyetimizi imha esası üzerine yapılan din, istiklal ve milliyet mefhumlarını tahkir eden Sevr antlaşmasını kabul etmemek üzere silahına sarılan ve bu uğurda bütün varlığıyla çalışan milletimiz bugün Geyve’de büyük bir heyecanla tezahüratta bulunmuş binlerce halkın iştirakiyle akdedilen mitingde aşıdaki kararları almıştır:

1- Kahraman ordumuza hürmet ve selamlarımızın arzı ve Hakk yolundaki cihatlarında Allah’ın yardımına ulaşmaları,

2- Misak-ı Millînin tahakkukuna kadar bütün varlığımızla ordumuza yardımcı bulunacağımızı,

3- Bu mukaddes cihat yolunda eli silah tutanlarımızın emre amade oldukları,

Müdafaa-i Hukuk Reisi Bekir, Belediye Reisi Rasim, Müftü Hasan Hüsnü, Ulemadan Hasan Rıfat, Şeyh Şerefeddin, Müderris Ali Rıza, Eşraftan Fahri, Said, Hulusi, Bekir, Burhaneddin, Sadık Şevki.”

Hâkimiyet-i Milliye Gazetesi, 23 Ağustos 1921, No:270.

“Türkiye Büyük Millet Meclisi Riyasetine 20 Ağustos 1921

Milli mevcudiyetimizi imha esası üzerine yapılan din, istiklal ve milliyet mefhumlarını tahkir eden Sevr antlaşmasını kabul etmemek üzere silahına sarılan ve bu uğurda bütün varlığıyla çalışan milletimiz bugün Geyve’de büyük bir heyecanla tezahüratta bulunmuş binlerce halkın iştirakiyle akdedilen mitingde aşıdaki kararları almıştır:

1- Kahraman ordumuza hürmet ve selamlarımızın arzı ve Hakk yolundaki cihatlarında Allah’ın yardımına ulaşmaları,

2- Misak-ı Millînin tahakkukuna kadar bütün varlığımızla ordumuza yardımcı bulunacağımızı,

3- Bu mukaddes cihat yolunda eli silah tutanlarımızın emre amade oldukları,

Müdafaa-i Hukuk Reisi Bekir, Belediye Reisi Rasim, Müftü Hasan Hüsnü, Ulemadan Hasan Rıfat, Şeyh Şerefeddin, Müderris Ali Rıza, Eşraftan Fahri, Said, Hulusi, Bekir, Burhaneddin, Sadık Şevki.”

Hâkimiyet-i Milliye Gazetesi, 23 Ağustos 1921, No:270.

“TBMM Başkanlığı’na 21 Ağustos 1921

Milli ahd ve misakı teyit ederek 20.8.1921 saat on bir evvelde Adapazarı Kasabası’nda binlerce halkın iştirakiyle en muazzam bir miting icra ve bu güzel vesile ile de Türkiye Büyük Millet Meclisi ve özellikle ordumuzun başarılarının devamına dua ve vatan ve dinin kurtarılması uğrunda canını feda eden şehitlerin ruhlarına Fatihalar ithaf edildiği arz olunur.

 Ada Müfrezesi Kumandanı  Hüseyin.”

Genelkurmay Başkanlığı ATASE Arşivi İSH. K:1314, G:140, B:1.

“Taraklı’dan TBMM Riyasetine 21 Ağustos 1921

Bugün binlerce halkın iştirakiyle addedilen mitingde alçak düşman Yunan’ın ana topraklarımızdan def edinceye kadar silahımızı elden bırakmayacağımız gibi fedakâr ve yürekli orduya her türlü fedakârlığa hazır ve amade olduğumuzu arz eyleriz.

Belediye Reisi Mustafa Atıf, Müdafaa-i Hukuk Reisi Hacı Mustafa, Eşraftan Hasan.”

Hâkimiyet-i Milliye Gazetesi, 23 Ağustos 1921, No:270.

“Hendek’ten TBMM’ne 22 Ağustos 1921

İstiklal ve hayatımızı mahva çalışan ve sevgili Anadolu’muzu kahrolası ayakları altında ezmek isteyen alçak, hunhar düşmanın anavatanımızdan kovulması için kasaba ve köylerden gelen muhtelif unsurlardan oluşan binlerce halktan oluşan bir mitingde alınan kararlardan olmak üzere istiklal ve hayatımızı temin etmek yolunda mesut milli gayeyi elde edinceye kadar hudutlarda çarpışan fedakar, kahraman ordumuza bütün kuvvet ve mevcudiyetimizle yardımcı bulunduğumuzun selamlarımızla tebliğini istirham ederiz.

Hendek Belediye Reisi Mehmet Cemal, Gürcü eşraftan Rauf, Gürcü eşraftan Ali Rıza, Abaza eşraftan Kadir, Abaza eşraftan İdris, Laz eşraftan Ali, Laz eşraftan Fehmi.”

Hakimiyet-i Milliye Gazetesi, 26 Ağustos 1921, No: 273.

“Adapazarı Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nden Ankara’da TBMM Reisi Başkumandan Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine 16 Eylül 1921

Cenab-ı Hakk’ın inayetiyle melun ve bednam düşmana karşı kazanılan muzafferiyetten dolayı millet Allah’a karşı şükrünü eda ediyor, Kahraman ordumuza da teşekkürlerini iletmekten acizdir. Ancak bu kan dökücü ırz ve namus düşmanı Yunanlılardan mübarek topraklarımız üzerinde bir ferdin bile kalmasına katiyen tahammülü yoktur. Muhterem kumandan, millet fedakârlık namını verdiğimiz şeyleri bir vazife olarak yapıyor ve bunları mühim bir fedakârlık telakki etmiyor. Asıl büyük fedakârlar başkumandanları başlarında olmak üzere kahraman ordularımızdır. Binaenaleyh düşmanın tamamen imhası uğrunda verilecek her emri ifaya millet canıyla, kanıyla ve bütün imanıyla hazırdır.

Adapazarı Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Reisi Hamit.”

Cumhurbaşkanlığı Arşivi A:VII-2-b, D:91, F:1-135.

“Adapazarı Müdafaa-i Hukuk Cemiyetine

Tebrik ve tezahüratınız, düşmanı takip etmekte olan bütün ordu mensuplarını ve kumandanlarını duygulandırmış ve müteşekkir bırakmıştır. Ordu, milleti böylece manen ve maddeten kendisine yakın gördükçe gösteregeldiği fedakârlıkta daha pek çok ileri gidecektir.

TBMM Reisi Başkumandan Mustafa Kemal.”

Tercüman-ı Hakikat Gazetesi, 21Eylül 1921, No:14536.

Adapazarı, 13 Eylül 1921

Livamız tezahürat içindedir. Gönüllülerden müteşekkil müzaheret (gösteri) kıtaları halkın tevhid ve tehlil avazeleri arasında cepheye düşmanın takibine koşarken herkes Sakarya Zaferi’ni kutlamak için bayram yapmıştır. Öğüd Gazetesi, 15 Eylül 1921, Sayı:762.

“Akyazı’dan TBMM Riyasetine, 26 Ağustos 1921

Bugün yetmiş küsur köyü ihtiva eden nahiyemizin binlerce ahalisi nahiye merkezinde toplanarak vatan ve milletimizi mahva çalışan din haini Yunan’ın vatanımızdan atılmasıyla uğraşmakta ve esareti altında yaşatmak isteyen bu ve diğer kafirlerin mahv ve kahrına çalışan şu suretle Osmanlı Milleti’nin refah ve tam bir istiklal altında ilerlemesine ve yücelmesine çalışmakta olan hükümetimizin ve bilhassa Osmanlı ordumuzun saadetine dua ve hükümetimize karşı Yunan’ın tamamen imhasına kadar bir ferdimiz kalıncaya kadar malen ve bedenen çalışmak hususunda tam bir kararlılıkla ittifak ve yemin eylediğimiz cihetle durum Akyazı Nahiyesinin umum ahalisi namına Ankara âlemine tebliğine müsaade buyurulması istirham olunur.

Akyazı ahalisi namına Belediye Reisi Osman Nuri, eşraftan Lazistanlı Rüştü, Hacıbeyzade Ahmed, Karapürçek Köyü’nden Lazistanlı Şaban, Çerkez ümerasından Teşvik, Çerkez ümerasından Bekir Ağa, Tüccardan Bosnalı Hakkı, eşraftan Hacı Mustafa.”

Hakimiyet-i Milliye Gazetesi, 29 Ağustos 1921, No: 276.

“TBMM Riyasetine Adapazarı 8 Eylül 1922

Ordumuzun zaferi ahaliyi şimdiye kadar görülmemiş bir derecede duygulandırmış ve heyecanlandırmıştır. Fener alaylarıyla sabahlara kadar şenlikler yaptıktan sonra gündüz Orhaniye Camiine memleketin bütün halkı toplanarak dualar edildi. Bütün dükkânlar kapatılmış bu şükran duasına birçok köylülerde iştirak etmişlerdir. Bu zafer için ordumuza, kumandanlarımıza ve Büyük Meclisimize teşekkür ederiz.

Adapazarı Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Reisi Hamit”

 Hâkimiyeti Milliye Gazetesi, 9 Eylül 1922 No:607.

 “Adapazarı’ndan TBMM’nin Muhterem Reisi Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine 16 Şubat 1923

Muhacirin Cemiyeti Riyasetini lütufla kabul buyurduğunuzdan dolayı muhacirler müteşekkir ve müftehirdirler. Cenab-ı Hakk muvaffakiyet ihsan buyursun duasıyla tebriklerimizi arz eyleriz efendim.

 Adapazarı Umum Muhacirleri namına Mehmet Selami.”

Cumhurbaşkanlığı Arşivi A:VII-2-a, D:90, F:1-1268.