Bu sayfa Sakarya Üniversitesi’nin Valilik Makamına yazdığı 19.04.2021 tarihli 24890 sayılı yazıya istinaden yapılan ortak çalışma sonucu oluşturulmuştur.

Sakarya Valiliği İdare ve Denetim Müdürü Burhan AKDOĞAN ve personelinin yaptığı destek sonucunda 1960-2019 tarihleri arasında yapılan seçimlerde görev yapan muhtarların tabloları oluşturulmuştur. Geçmişte mahallelerine hizmet etmiş Geyve Muhtarları (2019-1960) için tıklayınız.

Sakarya’ya bağlı ilçe olan 1939’da belediye teşkilatı kurulan Geyve’nin yüzölçümü 780 km² dir. İlçenin doğusunda Karapürçek ve Taraklı ilçeleri, batıda Pamukova ilçesi, kuzeyinde Sapanca ilçesi ve güneyde de Bilecik İline bağlı Osmaneli ve Gölpazarı ilçeleri bulunmaktadır.

Geyve’nin ilçe merkezi deniz seviyesinden 75 metre yüksekliğinde olup en yüksek noktası 1602 metre ile Samanlı Dağlarının uzantısı olan Keltepe’dir. İlçe Marmara Bölgesi’nin Güney Marmara bölümünün Pamukova depresyonunda bulunmaktadır. Coğrafi olarak Karadeniz İklimine bağlı olan ilçede ayrıca Akdeniz iklimi unsurları da bulunmaktadır (Ustaoğlu, 2018: 204). Bu sebeple yarı geçişli bir iklim tipi görülmektedir (Ustaoğlu, İkiel, 2014: 209).

Geyve ilçe merkezi, Sakarya il merkezinden daha kurak bir iklime de sahiptir (Ekici, 2019: 49). Geyve’nin içerisinde bulunan en önemli akarsu Sakarya Nehridir. 824 km uzunluğunda bulunan nehir ilçe başta olmak üzere Sakarya İli ve diğer pek çok ili beslemektedir (Ekici, 2019: 59). Ayrıca Karaçay ve İnciksuyu Dereleri Geyve’yi besleyen su kaynaklarıdır (Ekici, 2019: 61-63). Geyve’de Sakarya Nehri’nin yatağı çevresinde meşe ağaçları orman yapıları bulunurken Samanlı Dağlarının kuzeyinde kayın türü ağaçlar fazlaca görülmektedir. Karaçay bölgesinde ise Karaçam, Kızılçam ve Meşe ağaçları popülasyonları bulunmaktadır. Osmanlı döneminde İstanbul’un kereste ve ağaç ihtiyaçlarının karşılandığı en temel bölgelerden biri de Geyve ilçesidir. Bu sebeple günümüzde dahi tür çokluğunu koruyan bir orman varlığı bulunmaktadır (Ekici, 2019: 64-65).

Kaynak

Begüm Ekici, Şehir Coğrafyası Açısından Bir İnceleme: Geyve, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2019.

Beyza Ustaoğlu, “Sakarya’nın İklim Özellikleri”, Sakarya’nın Fiziki Beşeri Ve İktisadi Coğrafya Özellikleri, Ed. Cercis İkiel, Sakarya Üniversitesi Yayınları, Sakarya 2018.

Beyza Ustaoğlu, Cercis İkiel , “Gevye’nin İklimi ve İklim Koşullarının Tarımsal Faaliyetlere Etkisi”, Akademik İncelemeler Dergisi, c. 2, sayı. 2, ss. 209-229, Eylül 2014.

https://www.geyve.bel.tr/(Erişim Tarihi: 03.11.2021).

Kaynakça:
http://www.meb.gov.tr/baglantilar/okullar/index.php?ILKODU=54&ILCEKODU=3 (Erişim Tarihi: 03.11.2021).

Kaynak

Sakarya Rehber/ Guide, Sakarya Valiliği İl Kültür Turizm Müdürlüğü, İstanbul 2013.

İlçe Hastanesi

Geyve İlçe Devlet Hastanesi

Aile Sağlığı Merkezleri

-Geyve Aile Sağlığı Merkezi
-Alifuatpaşa Aile Sağlığı Merkezi
-Yörükler Aile Sağlığı Merkezi

Sağlık Evleri

-Geyve TSM Akdoğan Sağlık Evi
-Geyve TSM Bağlarbaşı Sağlık Evi
-Geyve TSM Bayat Sağlık Evi
-Geyve TSM Demirler Sağlık Evi
-Geyve TSM Doğançay Sağlık Evi
-Geyve TSM Doğantepe Sağlık Evi
-Geyve TSM Karacaören Sağlık Evi
-Geyve TSM Karaçam Sağlık Evi
-Geyve TSM Kozan Sağlık Evi
-Geyve TSM Menekşe Sağlıkevi
-Geyve TSM Umurbey Sağlıkevi

Kaynak

https://sakaryaism.saglik.gov.tr/TR-20669/saglik-tesislerimiz.html (Erişim Tarihi: 03.11.2021).

Coğrafi olarak farklı spor alanlarına müsait olmayan Geyve’de özellikle trekking sporu için farklı alanlar bulunmaktadır. 1 Nolu ve 4 Nolu parkur noktalarında doğa manzaraları eşliğinde trekking sporu yapılabilmektedir.

Ayrıca ilçede Geyve Safibey Spor, Geyve Spor ve Geyve Gençlik Spor adları altında amatör futbol spor kulüpleri de bulunmaktadır.

Kaynak

Sakarya Rehber/ Guide, Sakarya Valiliği İl Kültür Turizm Müdürlüğü, İstanbul 2013.

https://www.tff.org/Default.aspx?pageID=119 (Erişim Tarihi: 03.11.2021).

Geyve’deki arazilerin yaklaşık %60’ını tarım arazileri oluşturmaktadır. İlçede tahıl, meyve ve sebze üretimleri de yapılmaktadır. Başlıca olarak Arpa, Buğday, Ayçiçeği (Yağlık), Yem Bitkileri, Fındık, Zeytin – Zeytinyağı, Soğan (Kuru) (Yatırım Rehberi, 2021: 50) olmak üzere ilçenin üretim olarak en büyük kaynağı Ayvadır. Türkiye genelinde başlıca ayva merkezlerinden olan Geyve her sene başta Sakarya olmak üzere ihracata kadar varan üretimler de yapmaktadır (Akengin, Ekici, 2019: 200).

Kaynak

https://www.tarimorman.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 03.11.2021).

Hamza Akengin Begüm Ekici, “Geyve’de Şehirsel Gelişme ve Coğrafi Şartlar Arasındaki İlişkinin Araştırılması”, 1. İstanbul Uluslararası Coğrafya Kongresi Bildiri Kitabı, 20-22 Haziran, İstanbul 2019.

Tarihçesi Bithinya Krallığı devirlerine kadar uzanan Geyve, o dönemde Totoeum olarak adlandırılmıştır (Karakuzulu, 2010: 110). Yerleşim olarak mesken edilmesi de bu dönemlere denk geldiği bilinmektedir (Ekici, 2019: 66). Roma Döneminde Geyve ve çevresi için Regia Tattation ismi kullanılmıştır (Yaşa, 2018: 6). Geyve yöresinde Roma Döneminden kalan kalıntıların gün yüzüne çıkması ve bulunması bu gölgede Roma yerleşiminin olduğunu kanıtlayan delillerdendir. Ayrıca bölgenin Bizans döneminde de isminin Kabaia olduğu tahmin edilmektedir (Yaşa, 2018: 5).

JÜSTİNİEN KÖPRÜLERİ
(Beşköprü-Püsarlı-Alifuatpaşa) (9)

İzmit’i (Nikomedya) seven 1. Jüstinyen karısı Teodora ‘nın gayreti ile bataklık olan Nikomedya ovasının doldurulması ve kurutulması çalışmalarına başlamıştır. Sakarya Nehrinde Tarık-ı Kebir üzerindeki (Adapazarı-Geyve Yolu) köprü ile Adapazarı ve Arifiye arasındaki dinsiz (Beşköprü) köprüsü bu dönemin eserleridir. Jüstinyen M.S. 518 yılında tahta çıkmıştır (Nikomedya-İzmit Tarihi-AVNİ ÖZTÜRE) (Cihan, N. 2009)

Osmanlı’nın kuruluş safhasında Osman Bey’in komutanlarından olan Köse Mihal Bey tarafından önce Pamukova alınarak Geyve Boğazı’nın ele geçirilmesi sağlanmıştır (Yaşa, 2018: 6).  Geyve, IV. Murad devrinde meydana gelen Sakarya Nehri’nin taşması sebebiyle bölge olarak çok büyük tahribatlar yaşamıştır. Kuruluşu safhasında da Geyve, Hüdavendigâr (Bursa) sancağına bağlı bir bölge idi. Sonraki dönemlerde statüsü değişmeyen Geyve, komşusu Adapazarı’nın kaza olmasından sonra 1839’da kaza konumuna yükselmiştir (Karakuzulu, 2010: 112).

Geyve, Milli Mücadele esnasında çok önemli bir yerdedir. 1920’lerde işgalcilerin Anadolu içlerine girme emellerine karşın Geyve’de Kuva-yi Milliyeciler tarafından Geyve ve Ahalisi Grup Komutanlığı” adlı bir teşkilat kurulmuştu. Ayrıca tarihimizin önemli simalarından olan Ali Fuat Paşa, Geyve’de kendi adı ile anılan bir karargah kurarak Geyve Boğaz gibi çok fazla önem teşkil eden coğrafyanın işgal olmasına mani olmuştur (Aktaş, 2008: 154).

Cumhuriyet Döneminde ise Geyve 1939’da belediye teşkilatı kurulmuş olup 1954’de Sakarya’nın il olması ile beraber Sakarya’ya bağlı ilçe konumuna yükselmiştir.

 Kaynakça

1. Aktaş, A. (2008), Kültürel Renkleriyle Sakarya, Adapazarı Merkez Belediyesi Kültür Yayınları, Sakarya.
   2. Ekici, B. (2019) Şehir Coğrafyası Açısından Bir İnceleme: Geyve, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
   3. Yaşa, R. (2018) “Sakarya’nın Tarihi Coğrafyası”, Sakarya’nın Fiziki Beşeri Ve İktisadi Coğrafya Özellikleri, Ed. Cercis İkiel, Sakarya Üniversitesi Yayınları, Sakarya.
   4. Karakuzulu Z. (2010), Sakarya İlindeki Kasaba Yerleşimleri, İstanbul: Değişim Yayınları.
   5. Cihan N. (2018). Geyve. Değişim Yayınları.
   http://www.sakarya.gov.tr/geyve (Erişim Tarihi: 03.11.2021)
   https://geyve.bel.tr/ (Erişim Tarihi: 03.11.2021)

Geyve’de kültür turizmi bakımından pek çok yapı bulunmaktadır. Bunların en başında gelen Osmanlı Padişahı II. Bayezid tarafından günümüz Alifuat Paşa Mahallesi’nde bulunan köprüdür. Köprü farklı onarımlar görerek günümüze kadar ulaşmıştır. Bir diğer yapı da 1451’de yapılan Elvan Bey İmarethanesidir. İlçe merkezinde bulunan ve Orhan Bey’in oğlu Süleyman Paşa tarafından yaptırılan Süleyman Paşa Camii de bilhassa yerel turistlerin uğrak yerlerindendir. Ayrıca ilçe ile özdeşleşen Ali Fuat Cebesoy’dan ötürü Kuva-i Milliye Müzesi Alifuatpaşa Mahallesinde bulunmaktadır. Ayrıca Geyve Kulfalar Köyünde tarihi niteliğinden dolayı arkeolojik bir sit alanı da bulunmaktadır.

Su turizmi açısından da canlı bir ilçe olan Geyve’nin içerisinden geçen Sakarya Nehri ziyaretçilerin sıklıkla uğradıkları yerlerin başında gelmektedir. Ayrıca ilçenin Maksudiye mahallesinde bulunan ve eşsiz güzelliği bulunan Doğançay Şelalesi turistlerin ilgilerini daime çeken bir mekandır. 2013 yılında Kültür Turizm Bakanlığı tarafından Tabiat Anıtı olarak ilan edilmiştir (Kaçmaz, 2018: 573). İlçede yayla turizmi olarak da Kırca Yaylası, yaz aylarında ziyaretçiler tarafında çeşitli etkinliklerin yapıldığı bir mekandır.

Kaynak

Muhammet Kaçmaz, “Sakarya’nın Turizm Özellikleri”, Sakarya’nın Fiziki Beşeri Ve İktisadi Coğrafya Özellikleri, Ed. Cercis İkiel, Sakarya Üniversitesi Yayınları, Sakarya 2018.

Sakarya Rehber/ Guide, Sakarya Valiliği İl Kültür Turizm Müdürlüğü, İstanbul 2013.

http://www.geyve.gov.tr/ali-fuat-pasa-koprusu (Erişim Tarihi: 03.11.2021).

Sakarya’nın güneyinde bulunan ilçede hem karayolu hem de demiryolu ile sağlanan ulaşım olanakları vardır. Geyve’den Bursa- Sakarya arasında ulaşımı sağlayan D- 150 otoyolu ve Sakarya’dan Antalya’ya kadar uzanan D- 650 otoyolu bulunmaktadır (Ekici, 2019: 123).  İlçenin Alifuat Paşa Mahallesinden bulunan tren istasyonu sayesinde Yüksek Hızlı Tren ve Express tren seferleri mevcuttur (Karakuzulu, Arıci, 2017: 205).

Kaynak

Begüm Ekici, Şehir Coğrafyası Açısından Bir İnceleme: Geyve, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2019.

Zerrin  Karakuzulu, Fatih  Arıci, “Ulaşım  Sistemlerinin Tarım  Arazilerine  Etkisinin Coğrafi Bir Yaklaşımla Değerlendirilmesi: Pamukova-Geyve (Sakarya) Örneği” Kesit  Akademi Dergisi (The  Journal of  Kesit  Academy)  Yıl:  3,  Sayı:8,  Haziran  2017,  s.  204-217.