Dünden Bugüne Adapazarı - Sakarya Şehir Hafızası

Dünden Bugüne Adapazarı

: İranlı Mehmed Tegi’nin çektiği fotoğraf Adapazarı Büyükşehir Belediyesi Koleksiyonuna aittir.

: Meserret Kıraathanesi ve Meserret Oteli’nin de bulunduğu Halkevi’nden Yenicami’ye doğru, Sağdaki ağaçlık alan İbrahim Parkı ve Rehber-i Terakki Mektebi (Bugünkü Atatürk Bulvarı)

: Çark’ta bir gezinti-1953

: Adapazarı Ağa Camii-1953

: Minarelerinin de tamamlanmasıyla 1965 yılında tamamıyla ibadete açılan Tozlu camii’nin ve hemen önündeki Orta camii’nin kıbleden çekilmiş bir görüntüsü. Üstte ise Orta Mahalle’nin o günlerdeki görünümü.

: Uzunçarşı’dan Halkevi’ne doğru bir görünüm. Soldaki Birinci Tabela İslam Ticaret Bankası olup, bitişiğinden Hanaltı’na girilirdi. Sağda resmi binalar(Bugünkü Atatürk Bulvarı)

: Sol altta PTT Binası ve Arzuhalciler (Bugünkü Atatürk Parkı’nın Ön kısmı), Halkevi (Defterdarlık Binası) henüz yapılmamış, ortada Meserret Oteli, Sağda Jandarma Kumandanlığı, Belediye ve Emniyet Amirliği Binaları(Bugünkü Atatürk Bulvarı).

: Sağda Halkevi (Bugünkü Defterdarlık Binası), Solda Belediye, Jandarma Kumandanlığı ve Hükümet Konağı Binaları (Bugünkü Atatürk Bulvarı)

: Uzunçarşı’dan Gümrükönü’ne çıkanlar 1961’e kadar fotoğraftaki görüntüyle karşılaşırlardı. Solda Rekor Mağazası, Foto Artist, Şen Beslen Pastanesi, Hanaltı Girişi ve Postane Binaları, Atatürk Parkı Girişi ve Halkevi yer alırdı.

: 2004’teki Gümrük Caddesi üzerinde bulunan Vilayetten Orhan Camii’ne doğru, sağda İtfaiye, Hapishane ve Hükümet Konağı, soldaki bina Ziraat Bankası.

: Adapazarı merkezinde İlk Park Yapımı Boşnak İbrahim Bey’in (Begoviç) Belediye Başkanlığı Döneminde (1902-1904) Rehber-i Terakki Mektebi’nin kaldırılmasıyla bugünkü Atatürk Bulvarı’nın ortasında gerçekleşmiştir.

: 1958’de Belediye Başkanı Ali Necdet Güven tarafından bulvar açmak amacıyla yıktırılan (soldan) Emniyet Amirliği, İtfaiye (Tek katlı), Belediye, Jandarma Kumandanlığı, Adliye ve Hükümet Konağı.

: 2004’teki Halk Evi ve Meserret Oteli

: Şehrin merkezi konumundaki Gümrükönü’nünde sağda üstte Gümrük (Maliye) Binası, ortada üstte Hanaltı’nın girişi ve Ankara Caddesi başlangıcı solda Uzunçarşı girişi.

: Gümrükönü ve sağda Yapı Kredi Bankası-1950’ler

: Solda Bankalar Caddesi, sağda uzun çarşı girişi

: Ön tarafta Uzunçarşı’nın Orhan Camii’ne bakan yüzü, sol üstteki yoğun ağaçlık bölüm bugünkü Büyükşehir Belediyesi’ninbulunduğu yer kartpostal Posta tarihi: 13 Şubat 1926.

: Önde Uzun Çarşı’nın doğu bölümündeki iş yerleri, sağ altta Ağa Camii, Sol üstte Adapazarı Un Fabrikası, Orta arkada Kozahane

: Öndeki bina Evkaf Dairesi ve Müftülük, ortadaki meydan Karaosman’ın mezarının da bulunduğu bugünkü Kapalı Çarşı, arkadaki yüksek ağaçların olduğu yer, bugünkü Büyükşehir 2004’teki Belediye Binası, sağ üstte futbol oynanan alan Atatürk Parkı. Kartpostal Posta tarihi: 29.09.1936.

: Sol ortada Gümrük (Maliye) binası, ortada Gümrük caddesi, Sağ önde belediye ve kaymakamlık binası, ortadaki boşluk 1999 depreminde yıkılan Belediye işhanı, önünde Fayton Parkı, önünde PTT, Ziraat Bankası, sağ üstte Cevat Adapazarlı’nın İpek Fabrikası’na ait baca, sağ orta Yazlık Lale Sineması

: Solda Bankalar caddesi, Sol ortada Ağa camii, orta önde 1913 yılında Adapazarılı 13 tüccar tarafından kurulan Adapazarı İslam Ticaret Bankası, Bugünkü Türkbank binası, ortada kilisenin Çan kulesi, sağ altta Uzunçarşı’nın bir kısmı, Ufuk çizgisi ise Çamyolu Köyü’nden Poyrazlar Gölü’ne doğru Dağ Yamacı.

: Solda üstte İzzet Şükrü Enez (1946-50) tarafından yaptırılan park, ortada önde solda 1967’de Selahattin Gürdrama tarafından parka dönüştürülen işyerleri, sağda üstte Kiliseden okula dönüştürülen Cumhuriyet İlkokulu.

: İki katlı bahçeli evleri ile tipik bir Adapazarı manzarası 1930’lar

: Cumhuriyet kurulana kadar daha çok gayrimüslimlerin yaşadığı bir semt olan Karaağaçdibi semti ve çevresi 1924 Mübadelesinden sonra Balkanlardan gelen göçmenlerin iskan edildiği bir yerleşim birimine dönüştü. Dibektaş caddesi’nin sol yanında Eczacı M.Reşat Kürem’in evinden batıya doğru uzanırken sağda 1925’te Kemalettin Sami Paşa tarafından inşa ettirilen Büyük Gazi İlköğretim Okulu.

: Çark Sokağı-1930’lar

: Eski Reji Sokağı (Bahçıvan Sokak)-1930’lar

: Adapazarı’ndan farklı görüntüler-1937

: Adapazarı caddeleri-1937

: 1943 depreminden 2004’e Yenicami kavşağının tam ortasında bulunan Ahşap Yenicami minaresinden Gümrükönüne (kuzeye) doğru çekilen bu fotoğrafta sağ tarafta Teverler’in evi ve ortada İbrahim Bey Parkı.

: 1943 Depreminde yıkılan ahşap Yeni Camii’nin yerine 1946’da İnşa edilen Yeni Camii ve Yeni Camii sokağındaki iki katlı ahşap evler.

: 1946’te hizmete giren Yenicami’nin son cemaat mahfilinden batıya doğru solda Kazım Berköz ve Süleyman Aldinç’in evi, sağda Boşnak Hıfzı Bey, Boşnak Sabri Bey’in ve Albülkadir Güler’in evi.

: Sağ altta Cevat Bey’in İpek Fabrikası, bitişiğinde Lale Sineması’nın yazlığı, sonra 1958’de temelleri atılan Belediye İşhanı, solunda Adliye ve Cezaevi Binaları henüz yıkılmamış olan Atatürk Bulvarı, yukarıya doğru İbrahimbey Parkı ve Park Caddesi, sağda üstte Yeni Camii.

: 3 Aralık 1954 tarihinde temeli atılan Tozlu Camii Kebiri’nin 1960’ların başında yükselen minaresinden güney doğu yönündeki bu görüntüde solda altta Diyarbekirlilerin Evi, ortada iki katlı Klasik bahçeli Adapazarı Evleri, sağ üstte Feza Sineması yazlığı (Bugünkü Baltürk Otel) ve doğuya doğru Ankara Caddesi.

: Orhan Camii minaresinden güneye şehir merkezi-1960’ların başı

: Tozlu Camii minaresinden Güney’e Adapazarı-1960’ların başı

: Doğudan batıya Adapazarı Merkezi-1960’lar

: Sapanca Gölü Karayolları Parkı’ndan karşıya

: Sol altta Kömürpazarı ve Ağa Camii, ortada altta Uzunçarşı, ortada Tozlu Camii ve Orta Camii, üst kısım ise Orta Mahalle’nin Çeşme Meydanı ve çevresi.

: Alt ortadan yukarıya doğru Ankara Caddesi, ortada Atatürk Bulvarı, Bulvar’dan yukarıya doğru Çark Caddesi, sağ ortada Orhan Camii, solda ortada Adapazarı merkez ortaokulu (Bugünkü Büyükşehir Belediye Binası) solda üstte 1962’de hizmete giren vilayet binası ve gar.

: Sağ altta 1960’ların başında inşa edilen Mustafa Kemal Paşa İlköğretim Okulu, sol alttan doğuya İzmit Caddesi, orta sağda 1946 yılında ibadete açılan Yeni Camii, kuzeye doğru Atatürk Bulvarı, üst kısım Uzunçarşı, Orhan Camii, Ağa Camii, Tozlu Camii ve Orta Camii.

: Halk arasında Başlar Mahallesi olarak bilinen şehrin güneyindeki Yenigün Mahallesi’nden şehir merkezi ve Orta mahalle’ye doğru 1963’deki görünüm. Ortada Yenicamii ve Atatürk Bulvarı.

: Vali ve Belediye Başkanı General Sedat Kirtetepe tarafından 1961’de Hükümet Caddesi’nin sol yanındaki binaların yıktırılmasıyla park olarak düzenlenen ve halk arasında Şemsiyeli Bahçe olarak bilinen Park ile arka planda (Soldan) Ziraat Bankası, Ç.E.K. 2 İşhanı, PTT, Yeni Karamürsel Mağazası ve 1999 Depreminde yıkılan Belediye İşhanı.

: 1892-1895 yıllarında Adapazarı Kaymakamı Nüzhet Paşa tarafından yaptırılan kamu binalarının 1957-1959 yıllarında Belediye Başkanı Ali Necdet Güven tarafından yıktırılmasının ardından Bulvar ve Yeşil alan olarak düzenlenen Atatürk Bulvarı’nın Gümrükönü’nden Yenicami’ye (Kuzeyden güneye) 1960’lı yıllardaki görünümü.

: Adapazarı merkez (Atatürk) Ortaokulu penceresinden batıya doğru şehir merkezi. Solda PTT binası ve 1968’de yıkılarak yerine İşhanı yapılan Cevat Bey’in İpek Fabrikası, sağda ise 1999 depreminde yıkılan Belediye işhanı ön planda 21 Haziran 1950’de hizmete giren Atatürk Parkı. Foto: Hüsnü Gürsel

: Gece Atatürk Bulvarı-1970. Foto Hüsnü Gürsel

: Ulus Caddesi’nde Fayton Durağı -1970

: Akkoç işhanı’nın üzerinden kuzeydoğuya doğru Atatürk Bulvarı, solda üstte ATSO Binası, Arka planda Orhan ve Tozlu Camii, sağda Dilmen oteli, ortada TÜVASAŞ’ın bayram takı. Foto: Hüsnü Gürsel.

: Dörtyol-1973

: Atatürk parkı ve Adapazarı merkez (Atatürk) Ortaokulu-1973

: Atatürk Bulvarı-1973 PTT binası üzerinden solda Defterdarlık (Ticaret Lisesi), Kavaklar caddesi girişi, Meserret İşhanı, Dilmen Otel ve Yenicami semti.

: Hükümet Meydanı-1973. Sipahier işhanından batıya şehir meydanı. solda Ali Necdet Güven caddesi, ortada 1962’de hizmete giren Adliye binası ve Hükümet konağı, sağda Ziraat Bankası binası.

: Atatürk Bulvarı’nın kuzey başında (Eski Gümrük binasının olduğu yerde) Cumhuriyetin 50. kuruluş yıldönümü anısına yaptırılan yapıt.

: Gümrükönü-1975

: Kömürpazarı’nda Beyağa’nın Evi-1980

: Karaağaçdibi Bulvarı-1980. Ulus caddesi başından Eski Kandıra Caddesi’ne (Ünal Ozan Caddesi) doğru Karaağaçdibi bulvarı görüntüsü.

: Adapazarı Yeni Tren İstasyonunun açılışı-1981

: Direkli Çarşı’nın yıkılışı-1982

: ATSO hizmet binası üzerinden çekilen bir fotoğraf

: Hanaltı’nın 1961’de ve Direkli Çarşı’nın 1982’de yıktırılmasıyla açılan Şemsiyeli bahçe’nin dönemin Belediye Başkanı Erkal Etçioğlu tarafından düzenlenmiş görüntüsü.

: Önden Orhan camii, sağda Orta camii, Ortada Tozlu camii olmak üzere üç ayrı dini mabetten dört minare.

: Kömürpazarı’nda kış-1994

: Atatürk Bulvarı ve Gar Meydanı-1994

: Gümrükönü-1994

: Kömürpazarı-1994

: Kömürpazarı ve Uzunçarşı’nın kuzey girişi-1994

: Toprak Mahsulleri Ofisi, Ahmet Akkoç İlköğretim Okulu, Atatürk Stadyumu-1994

: Tozlu Camii ve çevresi-1994

: Sosyal Sigorta Kurumu Kavşağı-1998

: Bosna Caddesi-1998

: Maltepe su kalesinden Adapazarı görünümü-1998

: Adnan Menderes (İzmit) Caddesi-1998

: Karaman ve Camili yerleşimi-2000

: Camili Mahallesi-2003

: Karaman Mahallesi-2003

: Hükümet Caddesi’nde (Atatürk Bulvarı) Cumhuriyet Bayramı-1929

: Cumhuriyet Bayramı Kutlaması-20 Ekim 1929

: Adapazarı Cumhuriyet İlk Mektebi bayram kutlaması 23 Nisan 1933

: Adapazarı’nda Milli Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlaması-23 Nisan 1934

: Parkta gece ışıklandırılması-1938. Cumhuriyet’in 15. yıldönümünde kurulan bir zafer takının gece görünümü.

: Adapazarı Cumhuriyet Halk Partisi Teşkilatı-1940’lar

: Vagon Fabrikası temel atma töreni- 3 Ekim 1946. Belediye başkanı İzzet Şükrü Enez TÜVASAŞ (Türkiye Vagon Sanayi) Fabrikası’nın temel atma töreninde konuşma yaparken.

: Gümrükönü’nde Bayram Takı-1948

: Adapazarı’nın Kurtuluşu sağlayan kahramanlarımız- 21 Haziran 1951. Adapazarı’nı 87 günlük Yunan işgalinin ardından 21 Haziran 1921’de kurtaran Kuva-yı Milliye kahramanlarımız kurtuluştan 30 yıl sonra Gümrükönü’nde Hükümet konağı’nın önünde bir bayram şenliğinde. Ortadakiler soldan ; Şaban Kaptan, Osman Kaptan, Kazım Kaptan ve Halit Molla (Akın).

: Adapazarı’nı düşman işgalinden kurtaran gaziler bir kurtuluş yıldönümünde-1950’ler

: Tozlu Camii temel atma töreni- 3 Aralık 1954

: Gümrükönü’nde Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı-1975

: Cumhuriyetin 75. yılı kutlamaları-1998

: Sakarya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Binası1928

: Adapazarı Hükümet Konağı-1930’lar Kaymakam Nüzhet Paşa tarafından 1890’larda bugünkü Atatürk Bulvarı üzerinden yaptırılan uzun süre Kaymakamlık ve Adliye olarak kullanılan ve 1959’da park yapma amacı ile yıktırılan Hükümet Binası’nın bugünkü Atatürk Parkı tarafından görünümü, soldaki küçük bina Jandarma Kumandanlığı.

: Ankara Caddesi’nin başındaki 1. Noter binası-1930’lar Ankara caddesi ile Soğan pazarı’nın kesiştiği noktada uzun yıllar 1.Noter binası olarak kullanılan ve altında Tekel bayiliği de bulunan binanın yakınında bugün (2004) Taşöz İşhanı bulunmaktadır.

: Adapazarı’ndaki Resmi Binalar-1937. Talat Tarkan tarafından 1937 yılında yayımlanan ‘Adapazarı İlçesi’ kitabında yer alan şehrimizdeki Jandarma Komutanlığı, Uzunçarşı girişi, Evkaf (Müftülük) Dairesi, Emniyet Amirliği, Tekel deposu, Eski Gümrük Binası.

: Hükümet Caddesi’1940’lar

: Kaymakamlık, Belediye ve Orhan Camii’nin görünümü-1948. Solda Belediye ve Kaymakamlık binası, aynı binanın altında İnci Patanesi, sağda Orhan Camii. Sağda önde inşaa halindeki Ç.E.K.1 işhanı, 1965’e kadar şehir merkezinden geçen Ankara – İstanbul karayolu’nun işaret tabelaları.