Adı : Merkez Uzunçarşı
Mülkiyeti : Hazine, Şahıs
Orijinal Kullanımı : Çarşı
Tescil Kararı: Bursa K.T.V.K. Kurulu 3855  sayılı kararı
Tescil Tarihi : 23.12.1991 
Türü: Kentsel Sit
Şimdiki Kullanımı: Yerleşim alanı, Çarşı
Adres: Uzunçarşı, Adapazarı/ SAKARYA
Genel Tanım: Uzunçarşı, Sakarya şehir merkezinde, Orhan Camii’nin doğusunda, Atatürk Bulvarı’nın ucunda yer almaktadır. Çarşı, kuzey-güney doğrultusunda uzanan uzun bir sokağın iki yanına sıralanmış dükkânlardan oluşmaktadır. Adını da bu uzun sokaktan alan çarşı, sonraki dönemlerde yanlarına aynı doğrultuda yeni sıralar eklenerek genişletilmiştir. Kuzey ve güney yönlerinde iki ana girişi bulunan çarşının doğu ve batıda tali girişleri de bulunmaktadır.

Uzunçarşı, Anadolu Türk şehrinin karakteristik özelliklerine uygun olarak konut alanlarından tamamen arındırılmış ve ticaret alanı olarak planlanmıştır. Kentin ana ticaret merkezi konumunda olan bu çarşının çevresinde, Kömürpazarı, Pir Soğanpazarı ve Unkapanı gibi, tarihi dokularını kısmen koruyan birçok ticaret alanı bulunmaktadır.

Taş ve tuğlanın kullanıldığı dükkânların cepheleri, dışa taşkın profillerle belirginleştirilmiş olup, pencerelerin yuvarlak kemerleri ve kemer kilit taşları dışa doğru taşırılmıştır. Çarşının üzeri, geçmişte açık iken, sonradan yarım silindir biçiminde şeffaf bir çatıyla kapatılmıştır. Bu nedenle, orijinal cephelerin birçoğu bu çatı tarafından kesilmiş ve görünüm alanının dışında kalmıştır. Son yıllarda yapılan onarımlarla bir alışveriş merkezine dönüştürülen Uzunçarşı, tüm bu değişikliklere rağmen, bazı dükkânları ve koridorlarıyla geleneksel Türk çarşılarının tipik özelliklerini taşıyan ana dokusunu koruyarak günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır.

Dünden Bugüne Adapazarı (2004)